Op loopbaanreis met Jolanda Boomsma: “In een nieuw gebied sta je open voor verandering”

Corona blijft bij ons, maar vliegen is opnieuw mogelijk, en dus komen ook voor coachingstrajecten weer mensen naar de buitenlandse zon. Daar hopen ze, voor het eerst sinds begin 2020, tijd, rust en persoonlijke aandacht te vinden, om zo een positieve slag in hun loopbaan te maken.

Loopbaantraject in Zuidwest Portugal

Jolanda Boomsma
Jolanda Boomsma

Dus terwijl de eerste ‘loopbaanonderzoekers’ weer afreizen – Zuid-Europa is voor hen vaak een geliefde bestemming – kun je je afvragen wat het nut van die reizen is. Want: welke inzichten over je professionele carrière doe je in het buitenland op, die je niet in een coachingspraktijk in Nederland zelf kunt bereiken?

Vraag je het aan Jolanda Boomsma, dan zijn er talloze antwoorden. Jolanda werkte vanuit haar praktijk I-Opener eerst 7 jaar in Nederland, daarna ging ze loopbaanreizen naar de Algarve in Portugal aanbieden. Dat doet ze inmiddels 13 jaar, en dus weet de snelle hoofdrekenaar dat dit haar 20-jarige jubileumjaar is als loopbaancoach. Dat gaat ze vieren.

“In Portugal werk ik samen met mijn coachingsgasten, wandelend in de natuur”

Voor Jolanda verder ingaat op die “talloze antwoorden” van hierboven, legt ze eerst uit hoe haar trajecten in de Algarve er precies aan toegaan. “In Portugal werk ik samen met mijn coachingsgasten, wandelend in de natuur”, vertelt ze. “Vijf dagen lang ga ik 1-op-1 met hen aan de slag. Voor mijn gasten, het zijn vooral vaak mensen in een outplacementtraject , betekent dat zo’n 25 uur met een persoonlijke coach. Ze krijgen ook één dag vrij. Zijn ze eenmaal terug in Nederland, dan blijf ik ze begeleiden. Zo kan ik helpen om in Portugal gemaakte plannen tot een goede uitwerking te brengen.”

Aangewezen op jezelf

Dan het antwoord op onze vraag: wat is het nut van die reizen? Volgens Jolanda zit hem dat allereerst in de intensiviteit van een traject in het buitenland. “Ga je op loopbaanreis? Dan kies je er namelijk voor heel intensief met jezelf én je carrièrekwestie aan de slag te gaan”, vertelt ze via een videoverbinding aan LoopbaanPro. Op de achtergrond schittert de zon op de Atlantische Oceaan.

“Ga je op loopbaanreis? Dan kies je er namelijk voor heel intensief met jezelf aan de slag te gaan”

“Dankzij de intensiteit van het traject, en de tijd en ruimte die het je geeft, kunnen dingen goed bezinken”, vervolgt ze. “Althans: Je komt eerder tot verdieping dan wanneer je om de week naar een coachingspraktijk gaat om het anderhalf uur over je loopbaan te hebben.”

“En wat daar nog bijkomt: ga je na een begeleiding van negentig minuten in Nederland weer terug naar huis? Dan praat je ’s avonds aan tafel je nieuwe inzichten snel van je af, voordat ze überhaupt de tijd kregen om ‘te landen’. Je krijgt dan meningen en adviezen van buitenaf – bijvoorbeeld van je partner of familieleden. Die adviezen zijn goedbedoeld, maar de kunst is juist je eigen antwoorden te vinden. Dát is wat er gebeurt wanneer je in je eentje op loopbaanreis gaat – dat is meteen de reden dat ik bewust alleen individuen begeleid.

Een coachingsgast van Jolanda werkt aan zijn volgende stap

Een nieuwe omgeving helpt ook

Er is nog een goede reden om op loopbaanreis te gaan, weet Jolanda. “Ga je op loopbaanreis? Dan kom je in een onbekende wereld, bijvoorbeeld de Algarve, terecht”, steekt ze van wal. “En in zo’n wereld, die in niets op Nederland lijkt en waar je niets herkent, ben je aangewezen op jezelf. Dat komt goed uit, want zoals ik al zei, antwoorden op je loopbaanvragen vind je in jezelf, niet in de buitenwereld.

Natuurlijke kantoortjes

Terwijl de zee op de achtergrond weer eens van zich laat horen – de golven knallen tegen de kust – heeft Jolanda zo al een aantal voordelen van haar loopbaanreis opgesomd. Maar de allerbelangrijkste reden? Die heeft ze tot nu toe achterwege gelaten. Het is de kracht van de gevarieerde “natuurlijke kantoortjes”, waar de Algarve een overvloed van heeft.

“Iedere locatie waar we heen gaan, laat mijn coachee iets anders zien en ervaren”, legt Jolanda uit. “Zij zien of herkennen in het grillige, lieflijke, ruige, verstilde, dynamische of desolate karakter van het Portugese landschap iets van zichzelf of iets dat hun huidige loopbaankwestie weerspiegelt. Mede op basis van die natuurlijke kantoortjes, trek ik mijn instrumenten uit m’n rugzak. Daarmee verkrijgen mijn coachingsgasten helder zelfinzicht en verrassende perspectieven.”

“Vroeger dacht ik dat mijn werklocatie in Portugal een luxe was – tegenwoordig zie ik het als een rijkdom in twee werelden te kunnen werken en leven”, vervolgt Jolanda. Niet alleen voor mijn coachingsgasten, maar ook voor mijn eigen gezonde balans en betekenis. Het landschap hier is zo divers. De ene dag sta ik met mijn coachee in een authentiek dorpje, de andere dag zien we hoe een ruige, zwart granieten kust schuimende golven stukslaat.”

Alternatieven aan de Drentse Aa

Toen Jolanda de afgelopen twee jaar geen loopbaanreizen naar Portugal kon organiseren, gooide ze haar aanpak over een andere boeg. “Ook een coach moet anticiperen op veranderende omstandigheden”, zegt ze daar zelf met een glimlach over. Terwijl het luchtruim op slot zat, nam de geboren Friezin haar coachingsgasten mee naar het Nationaal Park De Drentsche Aa, een natuurgebied in een beduidend ander klimaat dan Portugal.

“Ook een coach moet anticiperen op veranderende omstandigheden”

Maar alhoewel het weer in Drenthe anders was, bleef er ook in Noord-Nederland veel van Jolanda’s loopbaanreis overeind. Zo verbleven mensen tijdens haar trajecten op de hei in een bed-and-breakfast of hotel en waren ze een paar dagen echt op zichzelf, in een omgeving die ze nog niet kenden.

Het beviel haar zo goed, dat ze de reizen naar Drenthe nog steeds aanbiedt, ook nu Portugal weer tot de mogelijkheden behoort. Jolanda: “Voor mensen die niet naar Portugal willen of kunnen komen, blijft Drenthe een fantastische optie.”

Verder lezen

Benieuwd naar de loopbaanreizen van Jolanda Boomsma? Klik dan hier voor meer informatie. Je kunt ook I-Opener-activiteiten volgen op haar LinkedIn-pagina.

Futurist Peter van der Wel: “de toekomst lacht ons toe, en loopbaanpro’s moeten dat weten”

“Van alle presentaties die op 9 december voorbijkomen, is die van mij eigenlijk het belangrijkst.” Dat zijn de woorden van Peter van der Wel, tijdens LoopbaanPro Live neemt hij als laatste spreker het podium. Om een eufemisme te gebruiken: hij drukt zichzelf daar niet bijzonder bescheiden mee uit.

Peter van der Wel

Niets is wat het lijkt

Toch bedoelt de Amsterdamse futurist het niet kwaad: hij wil ermee vooral het belang van uitzoomen aangeven. Want dat doet hij met z’n lezing, die in het teken van de toekomst staat. Iets specifieker nog: Van der Wel gaat vertellen waarom de toekomst veel beter wordt dan wij nu denken. De klimaatramp gaat meevallen, robots nemen ons werk niet over en met onze privacy komt het ook goed, vertelt hij.

Om te begrijpen op welke manier een lezing over dat onderwerp als paraplu boven het LoopbaanPro Live-thema – dat is trouwens ‘de levensloopbaan’ – kan zweven, moeten we eerst even een stapje terug doen. We moeten begrijpen dat niets is wat het lijkt. Inmiddels hebben we daar een aantal voorbeelden van gezien: Van der Wel is niet zo’n arrogante kwal als hij met z’n eerste antwoord deed vermoeden, en zijn lezing past beter bij het evenement dan we aanvankelijk dachten. Ook de futurologie bewijst de regel keer op keer.

De klimaatramp gaat meevallen, robots nemen ons werk niet over en met onze privacy komt het ook goed”

We gaan uit van drie toekomstscenario’s

“Want heb je het over de toekomst?”, steekt Van der Wel van wal, “dan gaan we uit van drie scenario’s. Veel mensen zien de toekomst somber in. Logisch ook, want degenen die in de IJstijd dachten: ‘ik zal wel door die sabeltandtijger worden opgegeten’, gingen vervolgens aan de slag om dat te voorkomen. Door die preventieve maatregelen konden ze zich voortplanten voordat ze in een katachtige spijsvertering terecht kwamen, en daardoor leven hun nakomelingen nu nog steeds. Het nadeel: die nakomelingen gaan steeds van het ergste toekomstscenario uit. Hun beeld wordt versterkt door de media. Ga maar na: goed nieuws is geen nieuws.”

“Heb je het over de toekomst? Dan gaan we uit van drie scenario’s”

“Je hebt ook mensen”, vervolgt Van der Wel “die altijd van het positiefste denkbeeld uitgaan. En dan zijn er nog die mensen die denken dat de toekomst vooral een voortzetting is van trends uit het heden, bijvoorbeeld met nog hetere zomers en nog meer robotisering. Hier komt het leuke: alle drie die mensen, de doemdenkers, de optimisten en de baseliners, krijgen steevast ongelijk”

We zeggen het nog maar eens: niets is wat het lijkt.

Die scenario’s gebeuren nooit

“Wat gebeurt er wel”, vraagt Van der Wel zichzelf retorisch af? “Een scenario ergens tussen al die andere scenario’s in! Mensen zijn te vindingrijk om het doemscenario te laten gebeuren, dat voltrekt zich dus niet. Iedereen die naar mijn lezing komt luisteren weet zich dat over een jaar nog te herinneren. Het is heel goed dat onheilsprofeten als mevrouw Thunberg aan de alarmbel trekken – dat zorgt ervoor dat we in actie komen – maar kijk je naar toekomstvoorspelling van weleer? Dan zie je dat doembeelden nooit materialiseren.”

“Het is heel goed dat onheilsprofeten als mevrouw Thunberg aan de alarmbel trekken”

“Het droomscenario komt overigens ook nooit uit, daarvoor staan mensen zichzelf weer te veel in de weg” waarschuwt Van der Wel. “Ze stemmen op Trump of verspreiden een nieuw SARS-virus, bijvoorbeeld. Die onvoorspelbaarheid zorgt er daarnaast voor dat de baseline-toekomst nooit waarheid wordt. Er zijn zoveel onvoorspelbare factoren die onze tijdlijn definitief veranderen; daardoor is de toekomst nooit een rechtlijnige voortzetting van het heden.”

De toekomst heb je in eigen hand

Dan komt nu puntje bij paaltje. “Want”, weet Van der Wel, “hoe de toekomst er precies uit gaat zien hebben we zelf in de hand. En juist daarom is mijn lezing tijdens LoopbaanPro Live relevant. Ik ga mijn publiek laten zien dat ze, door op de juiste manier met de levensloopbanen van hun cliënten en werknemers om te gaan, bijdragen aan een toekomst die een stuk zonniger is dan wij nu denken.”

Van der Wel heeft tijdens zijn lezing daarnaast wel degelijk oog voor de interesses van zijn publiek. “Ik ga het bijvoorbeeld ook hebben over hoe de verhouding tussen werk en privé zich de komende jaren gaat ontwikkelen, en hoe we straks gaan samenwerken met machines. Want ook al worden machines beter in allerlei dingen dan wij, het blijven one trick ponies, ze missen menselijke eigenschappen. En geloof me: als het slecht weer is op een maandag en de favoriete voetbalclub van je collega heeft gisteren verloren, dan heb je die human touch op de werkvloer nodig.”

Cadeautje van LDC

Maurice Vermunt

Dat Peter van der Wel straks zijn optimistische toekomstverhaal komt afsteken, hebben LoopbaanPro Live-gasten te danken aan Maurice Vermunt. De directeur van loopbaansoftwareproducent LDC is het pessimisme dat hij om zich heen ziet beu. “Ik wilde iedereen in de LoopbaanPro Live zaal dus graag wat optimisme cadeau doen. En aangezien ik toch partner van het evenement ben, en daarom een spreker voor mocht dragen, leek Peter me uitermate geschikt.”

“Ik wilde iedereen in de LoopbaanPro Live zaal graag wat optimisme cadeau doen”

Het is niet de enige reden dat Vermunt – die zichzelf als ondernemer in “beroepsoptimist” Van der Wel herkent – deze spreker naar voren schoof. “Ik wil loopbaanbegeleiders verder graag meegeven dat je cliënten niet alleen een goede kop koffie, maar ook een gezonde dosis energie aan moet bieden tijdens een coachingsgesprek. Zit jij onderuitgezakt te luisteren? Dan matcht je cliënt jouw energie: die is niet bepaald bevorderlijk voor z’n baankansen. Maar kom jij met de energie uit Peters positieve presentatie voor de dag? Dan sta je meteen met 1-0 voor.”

“Dus als Peter zegt dat zijn presentatie de belangrijkste op het evenement is, ben ik geneigd hem te geloven.”

Meer lezen?

LoopbaanPro Live, het evenement waarop Peter van der Wel zal spreken, vindt op 9 december plaats in De Eenhoorn in Amersfoort. Hier vind je meer informatie over dat evenement, net als het dagprogramma. Meteen tickets boeken kan hier.

Wendela’s blik op het nieuwe jaar: ‘Volgsystemen voor ontwikkeladviezen zijn een game changer’

Kort door de bocht

  • Loopbaanspecialist Wendela van der Meiden ziet toekomst in volgsystemen voor ontwikkeladviezen – een beetje zoals recruiters die voor kandidaten hebben
  • Als Van der Meiden minister van Sociale Zaken was, zou ze beter haar best doen arbeidsmarktinformatie naar mensen die dat nodig hebben te brengen
  • Ook voor zzp’ers en jongeren zou ze als minister meer aandacht hebben
  • De loopbaanbranche gaat volgens Van der Meiden de komende 5 jaar verder professionaliseren: scholingsbudgetten en mobiliteitscentra wijzen daar volgens haar nu al op

Hieronder vertelt Wendela over haar persoonlijke stijl. Scroll naar beneden om haar voorspellingen over beleid, technologie en de arbeidsmarkt te zien.

Wendela’s stijl

> Wat versta jij onder goed loopbaanadvies?

“Goed loopbaanadvies bestaat wat mij betreft uit twee facetten. Allereerst moet je als coach goed naar de behoefte van je cliënt kijken, en nagaan of zijn of haar hulpvraag bij jouw specialiteiten past. Is dat zo? Geweldig, je kan hem of haar verder helpen. Maar merk je in een vroeg stadium dat je cliënt iets nodig heeft dat jij niet bieden kan? Verwijs diegene dan alsjeblieft door aan een collega. Iedere loopbaanbegeleider heeft z’n eigen specialiteiten – aan ons de taak die zo goed mogelijk te benutten.”

“Iedere loopbaanbegeleider heeft z’n eigen specialiteiten – aan ons de taak die zo goed mogelijk te benutten”

“Ten tweede ben je als loopbaanadviseur verplicht je cliënt van arbeidsmarktinformatie te voorzien. Ook als-ie daar niet om heeft gevraagd. Weet-ie bijvoorbeeld in welke sectoren z’n baankansen nu het best zijn? En weet-ie hoe hij z’n vaardigheden op bestaande beroepen kan matchen? Jij bent er om die wereld voor hem te openen.”

> Op welke cliënt ben je tot nu toe het meest trots? En waarom?

“Ik zou een boek kunnen schrijven over cliënten op wie ik trots ben – een dik boek ook.”

“Een dame die m’n hoofd nu binnenschiet kon vanwege fysieke klachten haar werk niet meer doen: voor ons traject überhaupt begonnen was moest ik haar overtuigen via de huisarts een specialist op te zoeken. Later hebben we samen ontelbaar veel stappen doorlopen, steeds wisten we alles wat haar in de weg zat om te gooien. We hebben een doelgroepindicatie aangevraagd, een loonwaarde opgevraagd, en ga zo maar door – je gaat in dit proces heel methodisch te werk.  Dat was erg intens, maar wát een resultaat heeft het opgeleverd. De dame in kwestie is nu uit de bijstand; ze staat volledig op eigen benen.”

“Ik zou een boek kunnen schrijven over cliënten op wie ik trots ben – een dik boek ook”

> Welk boek of welke podcast over jouw vakgebied kun je aanraden? En waarom?

“Da’s een makkie: ik raad alle boeken van Aaltje Vincent aan – met name Job Marketing 3.0. Waarom? Omdat haar methode werkt voor al mijn klanten, van de bijstand tot aan outplacementtrajecten. Met Aaltjes systeem ga je eerst op zoek naar antwoorden op vragen als ‘wie ben ik?’, ‘wat wil ik?’ en ‘wat kan ik?’. Vervolgens benader je de arbeidsmarkt proactief met haar Job Marketing-methode.

Wendela’s blik op technologie, beleid en toekomst

> Welke technologie helpt je beter te worden in je vak?

“Volgsystemen voor ontwikkeladviezen – een beetje op dezelfde manier als dat recruiters kandidaatvolgsystemen hebben – zouden een game changer zijn. Ik heb er recentelijk bij het IMK al een mee gewerkt; ik zou willen dat andere de organisaties die systemen ook zouden implementeren. Natuurlijk staat de klant in ons werk voorop. Maar vastleggen wat je doet is ook heel belangrijk.”

> Als je minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid was, wat zou je dan als eerste doen? En waarom?

“Ik zou beter omkijken naar mensen die nu tussen wal en schip vallen, als je het over aansluiting op de arbeidsmarkt hebt. Daarbij denk ik bijvoorbeeld aan zzp’ers: de overheid zou, ook nu weer, meer moeten doen om hen te helpen iets op te bouwen. Maar ook voor jongeren moet meer aandacht komen. Waarom krijgen zij op school geen les over hoe je een leuke, passende baan vindt als je opleiding af is? Dat hebben ze écht nodig: voor mijn dochters heb ik maar gewoon zelf een loopbaancoach ingekocht.”

“Voor mijn dochters heb ik maar gewoon zelf een loopbaancoach ingekocht”

“Ik vind daarnaast dat de overheid beter haar best moet doen om mensen van arbeidsmarktinformatie te voorzien. Het UWV doet dat via het Leerwerkloket wel, maar veel mensen weten hun kanalen nog altijd niet te vinden. Als je bijvoorbeeld een cursus wilt doen die geld kost kun je daar subsidie voor krijgen – maar dan moet je dat wel weten.”

“Er zijn daarnaast talloze gratis initiatieven die iemand echt kunnen helpen bij het vinden van een baan, ik denk daarbij aan JobOn en JobRotary. Maar als je niet weet dat die organisaties bestaan, kunnen ze je ook niet helpen. Wie gaat hen dat vertellen?”

“Trouwens: ik vind dat werkgevers loopbaanadvies in hun arbeidsvoorwaarden moeten verankeren. De overheid moet hen daar sterk toe motiveren – misschien zelfs wel verplichten. Want ben je een werknemer en kun je continu een beroep doen op iemands helpende hand, bijvoorbeeld wanneer je extra scholing nodig hebt? Dan ben je de rest van je carrière breder inzetbaar. Dat is niet alleen goed voor je werkgever, maar ook voor jou en voor de maatschappij.”

“Trouwens: ik vind dat werkgevers loopbaanadvies in hun arbeidsvoorwaarden moeten verankeren”

> Hoe zie jij loopbaanadvies veranderen tot 2025? En wat betekent dat voor jou?

“Loopbaanbegeleiding gaat de komende jaren nog specialistischer en professioneler worden. Kijk maar naar de scholingsbudgetten die nu vrijkomen, en de mobiliteitscentra die worden opgericht. Zelf ga ik in die ontwikkeling mee – ik stel eisen aan m’n eigen professionaliteit en die van het vakgebied. Gelukkig hadden we minister Koolmees aan onze zijde: hij is voorstander van die professionalisering en investeerde erin met NL Leert Door en Ontwikkeladviezen, ik hoop dat dat blijvend is. Ik gun het de klant: we moeten nu niet loslaten maar blijven investeren!”

“Met mijn online coachprogramma bepalen mijn cliënten hun koers – waar en wanneer ze maar willen”

Manon Erich

 

Wat doe je precies?

“Ik heb een achtergrond in de recruitment. Het leukste aan dat vak vond ik de gesprekken die ik met kandidaten voerde over wat hen motiveerde: loopbaanbegeleider worden was voor mij dus een logische vervolgstap. Eerst deed ik outplacement- en mobiliteitstrajecten bij een gerenomeerd loopbaanadviesbureau, coachingstrajecten waarbij ik me richtte op ontwikkeling en groei volgden. Iets meer dan 5 jaar geleden begon ik voor mezelf.”

“Als zelfstandig loopbaanprofessional wil ik mensen helpen de regie over hun loopbaan te nemen”

“Als zelfstandig loopbaanprofessional wil ik mensen helpen de regie over hun loopbaan te nemen. ‘Koers bepalen’, noem ik dat. Heel simpel gezegd: door stil te staan bij vragen als ‘wie ben ik?’, ‘wat wil ik?’ en ‘wat kan ik?’ hoop ik mensen inzicht te geven in een slimme voortzetting van hun loopbaan. Eigenlijk bied ik loopbaanheroriëntatie, dus.”

“Voor sommige mensen betekent ‘koers bepalen’ dat ze het roer volledig omgooien en iets totaal anders gaan doen. Anderen sturen slechts een klein beetje bij en trekken in hun huidige baan verantwoordelijkheden die beter bij hun talenten passen naar zich toe.”

Wat maakt jouw coachingstijl uniek?

“Mijn online werkwijze, denk ik. Toen ik als zelfstandige begon, deed ik al mijn werk offline. Toch had ik altijd de droom om een online loopbaancoachingsprogramma te ontwikkelen. Begin 2020 heb ik daar werk van gemaakt: ik zette het online programma ‘Koers bepalen’ op poten. Mijn cliënten kunnen daar nu in hun eigen tempo een traject doorlopen. Tussendoor plannen ze zelf coachgesprekken met mij in.”

“Wanneer ze die gesprekken inplannen, laat ik aan hen. Hebben ze tussendoor een vraag over een opdracht in mijn programma? Dan hoeven ze daar natuurlijk geen contactmoment voor te gebruiken. Het programma is voorzien van een ‘stel een vraag’-knop, die daarvoor bestemd is.”

“Als je heel jong bent, ben je het dichtst bij je intrinsieke motivatiebronnen en drijfveren”

“Mijn programma bestaat uit 9 thematische stappen met in totaal 20 opdrachten. De duidelijkheid die dat met zich meebrengt is voor mijn cliënten erg fijn. Een voorbeeld van zo’n opdracht? Eentje is om na te gaan wat je als kind veel deed. Als je heel jong bent, ben je namelijk het dichtst bij je intrinsieke motivatiebronnen en drijfveren. Het zegt dus iets over wat je als volwassene leuk zou kunnen vinden in een baan.”

“Dat ik mijn programma begin 2020 ontwikkelde, was trouwens ijzersterke timing. Niet veel later barste het coronavirus los, en moest alles via internet. Mijn werkwijze was daar toen al helemaal op voorbereid.”

Welk moment uit jouw carrière als loopbaancoach is jou het meest bijgebleven?

“Ik zou veel mensen tekortdoen als ik één highlight uit mijn 15-jarige carrière als loopbaancoach zou noemen. Iets algemeens: ik vind het altijd stoer als iemand voor onzekerheid durft te kiezen.”

“Ik vind het altijd stoer als iemand voor onzekerheid durft te kiezen”

“Wat ik daarmee bedoel? Mensen die ik help zitten vaak niet op hun plek in hun huidige baan. Ze blijven vaak plakken vanwege de zekerheid die een vast contract met zich meebrengt. Zeggen ze dat contract op? Dan geven ze werkplezier daarmee meer prioriteit dan vastigheid. Van zo’n omslag word ik gelukkig.”

Wat vind je het lastigst aan je vak

“Ik krijg soms te maken met cliënten die een verstoorde relatie met hun werkgever hebben. Zo’n werkgever besluit dan: ‘het is voor ons allebei beter als jij iets anders gaat doen.’ Dat is een mentale klap voor mensen: ze zijn erdoor verdrietig, boos of teleurgesteld. Daardoor beginnen ze met een achterstand aan een coachingstraject, zeker als het traject bedoeld is om snel ander werk te vinden.”

“In veel gevallen begrijp ik heus wel waarom een werkgever deze keuze maakt. Die ziet iemand steeds ongelukkiger worden op een positie die een enthousiaste werknemer ook in zou kunnen vullen. Ik zou willen dat beide partijen eerder met die signalen aan de slag gaan. Dat kan die werknemer vervolgens met meer vertrouwen en op eigen initiatief op zoek naar een volgende carrièrestap.”

En wat vind je het mooist?

“Ik juich werkgevers die hun werknemers de ruimte geven om zichzelf te ontwikkelen enorm toe. Iedereen is gebaat bij een medewerker die zelf de regie neemt over z’n loopbaan: iemand die bijstuurt als-ie zich niet meer prettig voelt. Zo voorkom je verzuim en zelfs langdurige werkloosheid.”

“Ik juich werkgevers die hun werknemers de ruimte geven om zichzelf te ontwikkelen enorm toe”

En natuurlijk geniet ik van iedere coachee die belangrijke inzichten omzet in actie en zijn of haar koers bepaalt. Daar doe ik het natuurlijk voor.

Waar is de loopbaanindustrie volgens jou over 5 jaar, en wat ga jij concreet doen om daaraan bij te dragen?

“Ik hoop eigenlijk dat het loopbaanvak over vijf jaar nog net zo divers is als nu. Natuurlijk geloof ik in digitalisering, anders had ik zelf geen online programma ontwikkeld. Maar ieder mens is anders: Het is belangrijk dat een coachee een coach vindt met een aanpak die aanspreekt. Nu zijn er veel verschillende coachstijlen en methodieken en ik hoop dat dat zo blijft.

“Daarnaast hoop ik dat loopbaancoaching steeds vanzelfsprekender wordt. Ik gaf het al aan: hoe eerder mensen zichzelf ontwikkelen, de regie nemen over hun loopbaan en bijsturen wanneer dat nodig is, hoe minder we met verzuim en langdurige werkloosheid geconfronteerd worden. Dat is dus een win-win-situatie.

“En ik? Door mensen een online loopbaantraject aan te bieden – waarbij ze dus hun loopbaankoers bepalen waar en wanneer ze dat willen – draag ik ook mijn steentje bij.”

“Werknemers moeten zélf de regie pakken”

Willemien van den Tol

 

Wat doe je precies?

“Ik begeleid en ondersteun mensen om een goede balans te vinden tussen hun werk- en privéleven. Dat doe ik vanuit m’n eigen praktijk: ik ben een soort “klusser”, heb altijd meerdere opdrachten lopen. Soms zijn die van vaste opdrachtgevers, maar mensen komen ook vaak via-via naar me toe. Dan hebben ze een gesprek gehad met een collega of een organisatie die naar mij verwijst: ‘jouw situatie is écht iets om het eens met Willemien over te hebben”.

Wat maakt jouw coaching stijl uniek?

“Iemand zei laatst dat ik een holistische aanpak heb. Ik heb niet gevraagd welk beeld ze daar precies bij had, maar ik denk dat het betekent dat ik mensen in hun context van werk en leven probeer te zien.”

“Welke normen en waarden je hebt en wat je in het leven belangrijk vindt, zegt namelijk veel over de keuzes die je maakt en eventuele baan die bij je past. Die zaken neem ik daarom mee in de interventies die ik kies. Die interventies zijn soms praktisch, maar ook onderdelen als zingeving, energie en vitaliteit onderschat ik niet. Duurzame inzetbaarheid gaat wat mij betreft over meer dan het werkgebied.”

“Of dat me uniek maakt? ‘Uniek’ vind ik een groot woord”

“Of dat me uniek maakt? ‘Uniek’ vind ik een groot woord. Er zijn veel goede coaches, allemaal met hun eigen aanpak. Of ik een hele andere heb, weet ik niet. En hoe ik te werk ga verschilt ook enorm per persoon. Bij loopbaanvragen is het afhankelijk van de aanleiding van de vraag. Is die bijvoorbeeld oriënterend en vrijblijvend? En is er druk vanuit een reorganisatie of ontslag? Dat speelt allemaal mee.”

“Bij stressgerelateerde vragen begin ik vaak met de vragenlijst van het platform Uit Je Hoofd, In Je Lijf. Na het gesprek dat daaruit voortkomt, blijkt iedereen aan een uniek soort aanpak behoefte te hebben.”

Welk moment uit jouw carrière als loopbaancoach is jou het meest bijgebleven?

“Ik deed eens een outplacementtraject met luchtwaarnemers. Dat zijn mensen die rond het vliegveld naar de lucht kijken en dan de veiligste route aan de piloot adviseren. Dat beroep was inmiddels geautomatiseerd, maar voor de luchtwaarnemers was het lastig om op die automatisering te vertrouwen. Computers bleken een goede voorspeller te zijn, maar dat vonden ze lastig te accepteren.

“Ik realiseerde me door de luchtwaarnemers hoe vast iemand kan zitten in zijn dagelijkse patroon”

“Ik vond dat bijzonder om te zien. Ik realiseerde me erdoor hoe vast iemand kan zitten in zijn dagelijkse patroon. Hoe leuk is het dan om vervolgens met hen in gesprek te komen? Samen kunnen we ruimte maken voor een nieuw perspectief.”

Wat vind je het lastigst aan je vak?

“Soms lijkt het alsof er 17 miljoen coaches in Nederland zijn. Ik vraag me dan af: ‘waar maak ik het verschil?’. Dat is dus één heikel punt. Maar wat ik vooral lastig vind, is het begeleiden van mensen die in de slachtoffermodus blijven hangen.”

“Het is zo belangrijk om de regie over je eigen werkzame leven te pakken. Natuurlijk: aan de omstandigheden kun je weinig doen. Maar hoe je met die omstandigheden omgaat, is een keuze.”

En wat vind je het mooist?

“Ik mag heel dichtbij mensen komen. Ik loop écht een stukje mee op hun weg naar verandering en groei. Dat is fantastisch.”

“Ik mag heel dichtbij mensen komen. Ik loop écht een stukje mee op hun weg naar verandering en groei”

Waar is de loopbaanindustrie volgens jou over 5 jaar, en wat ga jij concreet doen om daaraan bij te dragen?

“Ik weet niet of ik zelf over 5 jaar nog actief ben als loopbaan- en vitaliteitscoach. Maar ik hoop dat werkzoekenden, onze cliënten dus, de komende tijd emanciperen. Ik gaf het net al aan: ik vind het belangrijk dat ze de regie over hun loopbaan pakken!”

“Over de progressie daarvan, ben ik eigenlijk best tevreden. Een gesprek over je loopbaan wordt voor steeds meer mensen vanzelfsprekend. Dat zagen we toen de overheid vorig jaar gratis ontwikkeladvies aanbood ook: veel mensen hebben er gebruik van gemaakt.”

“Daarnaast weten werkzoekers steeds beter online tools te vinden. Daarmee kunnen ze loopbaantests doen, zichzelf op een vacature matchen, een mooi cv maken of zich voorbereiden op een gesprek. Op die manier worden ze meer regisseur van hun eigen loopbaan en werkplezier. Ook een mooie ontwikkeling!”

“In ons vak blijft het van belang om de resultaten uit online tools te helpen duiden”

“Dat betekent overigens niet dat loopbaancoaches in de toekomst niet meer nodig zijn. In ons vak blijft het van belang om de resultaten uit online tools te helpen duiden. Ik zeg altijd: ‘Als je niet weet wat appelbomen zijn, ga je ze ook niet vinden.’ Aan ons de taak om werknemers de weg te wijzen en te coachen bij het vinden van de juiste balans tussen werk-privé, het maken van keuzes en hen waar nodig te coachen bij hun acties. ”

“Na 20 jaar moet je stoppen bij de brandweer – ik ben dan je gids naar nieuw werk”

Mariska Hidding

 

Wat doe je precies?

Ik werk als loopbaancoach voor brandweermensen die een carrièrestap moeten of willen maken. Brandweerman of -vrouw is een zwaar beroep dat veel van je eist: vroeger was je het voor je leven maar tegenwoordig mag je het niet langer dan twintig jaar uitoefenen. Daarna moet je op zoek naar iets nieuws. Ik help mensen bij die zoektocht, ik zie mezelf als een gids voor hen. 

Wat maakt jouw coaching stijl uniek?

Ik ben heel concreet en direct; ik hou niet van zweverige elementen en wollige taal. Brandweermensen zijn praktisch ingesteld – ze hebben een niet lullen maar poetsen-houding. De manier waarop ik werk sluit goed bij hen aan.

“Brandweermensen zijn praktisch ingesteld – ze hebben een niet lullen maar poetsen-houding”

Welk moment uit jouw carrière als loopbaancoach is jou het meest bijgebleven?

Één moment dat me is bijgebleven? Dat heb ik niet. Maar ik vind het altijd interessant om te zien wat voor werk mensen na een traject willen doen. Bij voorkeur blijven brandweermensen bij de veiligheidsregio werken. Functies zoals ambulancechauffeur, forensische opsporing bij de politie of medewerker bij Rijkswaterstaat zijn ook populair.

Soms zit er een verrassing tussen. Ik weet van een brandweerman die zich om laat scholen tot fysiotherapeut. En er bestaat een traject voor brandweermensen om de pabo te gaan doen.

Wat vind je het lastigst aan je vak?

“Brandweermensen moeten zich laten omscholen naar een andere functie, daar is een mbo-diploma voor nodig. Voor zo’n diploma moet je veel praktijkuren maken, maar dat blijkt vaak heel lastig. Ze zitten immers nog in hun laatste jaren bij de brandweer en hebben een privéleven, daar kun je niet een leerwerkplek als chef-kok of automonteur bijnemen.”

“Eigenlijk zou je opleiding tot brandweerman je automatisch een mbo-3- of een mbo-4-diploma moeten opleveren”

“Dat is voor mij heel frustrerend. Als je kijkt naar de krapte op de arbeidsmarkt, kunnen we ons dat ook helemaal niet veroorloven. Eigenlijk zou je opleiding tot brandweerman je automatisch een mbo-3- of een mbo-4-diploma moeten opleveren. Wanneer je iets nieuws zoekt zijn je baankansen dan al een stuk groter.”

En wat vind je het mooist?

“Veel mensen vinden het lastig dat het einde van hun tijdperk bij de brandweer in zicht komt. Ze moeten werk dat ze graag doen verlaten en denken: ‘wat kan ik nu nog?’. Als ik hun perspectief vervolgens kan wijzigen, en ze kan laten zien dat ze enorm veel mogelijkheden hebben, gaat er een wereld voor ze open. Die momenten zijn fantastisch.”

“Ik zie dat al gebeuren wanneer ik met mensen aan hun cv werk. De eerste versie die ze bij me inleveren is een eenvoudig zwart-wit a4’tje waar hun opleiding en hun brandweerwerk op vermeld staan – verder niets. Vervolgens gaan we met elkaar in gesprek en blijkt dat ze veel meer kunnen dan wat ze op hun cv schrijven. Ik vertel ze dan wat ze kunnen toevoegen. De volgende keer dat ik ze spreek, zie ik ze stralen.”

“Veel mensen vinden het lastig dat het einde van hun tijdperk bij de brandweer in zicht komt”

Waar is de loopbaanindustrie volgens jou over 5 jaar, en wat ga jij concreet doen om daaraan bij te dragen?

“Ik denk dat mensen over vijf jaar beter weten dat de arbeidsmarkt continue verandert. De coronacrisis liet zien hoe snel dat kan gaan. Om zichzelf daarop voor te bereiden, gaan mensen meer in zichzelf investeren, bijvoorbeeld door af en toe een Loopbaan APK te doen. Het is nu duidelijk: stilzitten werkt niet meer. Je moet zelf de regie pakken.

Om m’n eigen steentje aan die ontwikkeling bij te dragen, zorg ik ervoor dat mijn doelgroep weet dat ze zichzelf kunnen ontwikkelen op andere gebieden. Ook al voordat het eind van hun 20-jarige periode bij de brandweer in zicht komt. Dat doe ik onder andere door er met ze over te praten en door er op social media aandacht voor te vragen.”

Ester Leibbrand: “Jury-voorzitterschap LoopbaanPro Awards past bij mijn ambities voor dit vak.”

> Waarom zijn de LoopbaanPro Awards wat jou betreft eigenlijk zo belangrijk?

Ester: “Omdat ze bijdragen aan de erkenning en de herkenbaarheid van ons vak. Dat is nog relatief jong, maar wordt steeds volwassener, dat zie je bijvoorbeeld aan de groeiende certificeringsmogelijkheden. Met de LoopbaanPro Awards groeien we nu verder door.”

“Met de LoopbaanPro Awards groeit het vakgebied nu verder”

“Ook mooi meegenomen: we zetten loopbaanprofessionals ermee in het zonnetje. Deze mensen ondersteunen anderen bij het ontdekken van een nieuwe stap in hun carrière. Dat is prachtig en belangrijk werk, ze spelen ermee een grote rol op de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld door mensen bewust te maken van de noodzaak van Leven Lang Ontwikkelen. Maar het is wel werk dat je op de achtergrond uitvoert. Met de Awards halen we ze voor eventjes naar de voorgrond.”

> Heb je meteen ‘ja’ tegen het juryvoorzitterschap gezegd?

“Absoluut! Allereerst omdat het juryvoorzitterschap past bij mijn persoonlijke ambitie. Ik wil er namelijk voor zorgen dat loopbaanbegeleiding voor iedereen vanzelfsprekend wordt. Met de Awards geven we het vak een platform en zetten we dus een stap richting mijn doel: hoe meer aandacht ervoor is, hoe meer mensen het als vanzelfsprekend gaan zien.”

“Ten tweede doe ik mee omdat ik de Awards gewoon heel leuk vind. En dan mag ik nog eens kiezen wie er in de prijzen vallen ook! Gelimiteerd een oordeel mogen vellen: dat doet wel iets met mijn bemoeizucht, haha. Ik ben vooral heel nieuwsgierig naar alle leuke mensen die we gaan ontmoeten.”

> De Awards staan in het teken van ‘de levensloopbaan’. Hoe kijk je daar tegenaan?

“Ik heb het thema zelf bij de organisatie aangedragen, dus je snapt dat ik ’t belangrijk vind. Mens en werk kun je nu eenmaal niet los van elkaar zien. Stel je voor dat je als mantelzorger een dementerende moeder in huis hebt. En dat terwijl je volwassen kinderen ook thuis zijn blijven wonen. Dat zijn twee ingrijpende gebeurtenissen in je persoonlijke leven, die je loopbaanmogelijkheden beïnvloeden. En daarmee ook de manier waarop je ernaar kijkt of ernaar handelt. Daar moeten we als loopbaanbegeleiders aandacht voor hebben.”

“Mens en werk kun je nu eenmaal niet los van elkaar zien”

“Hetzelfde geldt voor als je kanker hebt gehad of bent getraumatiseerd door een zwaar ongeluk. Heb je de dood in de ogen gekeken? Dan leef je vervolgens met een stuk meer urgentie: weer een privégebeurtenis die je loopbaanwensen enorm veranderen.”

“Hr-managers, die ook bij de Awards aanwezig zullen zijn, kunnen ook veel over het thema leren. Bijvoorbeeld dat een vader die ervoor kiest om de zorg voor z’n kinderen te delen met zijn partner niet per se ongeschikt is voor een promotie. Het is 2021, hè.”

> Hoe ga jij je jury samenstellen?

“Ik ben al een heel eind met het samenstellen van m’n jury, wie er precies inzitten zie je op de LinkedIn-pagina van LoopbaanPro. Een aantal categorieën wil ik er in ieder geval in vertegenwoordigd zien. Denk daarbij aan iemand die let op creativiteit, iemand uit de zzp-wereld, iemand vanuit de overheid en iemand vanuit een loopbaanbureau.”

Yvonne Truijens-Werkhoven is de beste loopbaancoach die ik ken. Zij moest er hoe dan ook dus bij.”

LoopbaanPro Awards

> Waar letten jullie op bij de beoordeling?

“Over hoe we precies gaan beoordelen, moeten we nog vergaderen. Maar voor mij staan al een aantal dingen vast, ik wil geen halfzachte jurering. Om in de prijzen te vallen moet een loopbaancoach, -team of -case daarom allereerst resultaat bewerkstelligd hebben. Aan iets dat alleen in theorie leuk is, heb je namelijk niks.”

“Om in de prijzen te vallen moet je allereerst resultaat bewerkstelligd hebben”

“Daarnaast zou het bij de case mooi zijn als-ie methodisch toetsbaar is. Dus niet iets dat per ongeluk vruchten afwierp, maar iets dat we als vak na de Awards duurzaam kunnen inzetten. Voor alle categorieën geldt tot slot dat ik naar de mate van innovatie kijk. Iets dat een frisse wind doet waaien gooit in ieder geval hoge ogen.”

> Je staat bekend als een tikje eigenzinnig. Ga je als voorzitter van de jury je eigen lijn trekken?

“Als de jury en ik totaal anders in de wedstrijd zitten, ga ik zeker m’n best doen om juryleden te overtuigen van mijn mening. Maar ik ga niets vetoën. Dat ik zelf eigenzinnig ben betekent trouwens ook dat ik van eigenzinnigheid bij anderen hou. Ik stel mijn jury zo samen dat er een smeltkroes van allerlei zienswijzen ontstaat: het zijn geen schapen die doen wat ik wil.”

> Balen dat je als juryvoorzitter zelf geen LoopbaanPro Award kunt winnen?

“Nee, ben je gek?! Ik ben een prima bestuurder en een goede ondernemer, maar zeker niet de beste loopbaanprofessional van Nederland. Weet je trouwens wat ik wel jammer vind? Dat ik niemand kan nomineren. Er zijn zoveel mensen in het vak die ik tomeloos bewonder en die wat mij betreft een prijs verdienen.”

Verder lezen

Wil jij iemand nomineren voor een LoopbaanPro Award? Klik dan op een van onderstaande links om

Klik hier om je in te schrijven voor de LoopbaanPro Awards

Klik hier voor meer informatie over de LoopbaanPro Awards

 

“Ik krijg nu de mogelijkheid om mensen uit de tent te lokken”

Pieter Koevoets

 

Wat doe je precies?

“Als loopbaancoach en sollicitatietrainer zet ik me dagelijks in om mensen te helpen bij het vinden van een nieuwe baan. Dat doe ik onder andere als coach bij het UWV, namens hen geef ik trainingen en verzorg ik diverse workshops. Het UWV richt zich met haar dienstverlening op alle werkzoekers: van LBO tot academici werkniveau. Met mijn coaching en trainingen richt ik mij vooral op die laatste groep. Zij zijn weliswaar zelfredzaam, maar kunnen toch best een beetje sollicitatiehulp gebruiken!

“Academici zijn weliswaar zelfredzaam, maar kunnen toch best een beetje sollicitatiehulp gebruiken!”

“Toen ik bij het UWV begon, deed ik mijn trainingen op locatie. Sinds het uitbreken van de coronacrisis is dat natuurlijk anders: alles gaat nu online via Zoom en Teams. Daar ben ik de afgelopen anderhalf jaar erg handig mee geworden. Ik vind het leuk om die persoonlijke ontwikkeling door te maken en nieuwe dingen te ontdekken.”

“Naast mijn werk bij het UWV heb ik mijn eigen toko: Werk@cetera. Daarbij begeleid ik niet alleen mensen met hun loopbaan, maar sta ik ook jonge ondernemers bij.”

Wat maakt jouw coaching stijl uniek?

“Ik focus me op vakmanschap. Als je gaat solliciteren maakt het volgens mij niet uit of je momenteel wel of geen baan hebt. Wat écht belangrijk is, is of jij jezelf als vakman of vakvrouw kunt verkopen, zowel online als offline.”

“Ik ga niet terug naar het verleden maar kijk liever naar waar je nu staat”

“Daarbij gebruik ik een pragmatische aanpak. Ik ga niet terug naar het verleden maar kijk liever naar waar je nu staat. En ik ben direct. Ik waarschuw mensen van tevoren dan ook: ‘bij mij moet je hard werken.’ Ik geef huiswerkopdrachten mee en ben veeleisend. Dat doe ik niet omdat ik lastig wil zijn, maar juist omdat ik mensen uit hun comfortzone wil slepen. Alleen op die manier vinden ze uiteindelijk de perfecte baan.”

Welk moment uit jouw carrière als loopbaancoach is jou het meest bijgebleven?

“Ik kom uit de commerciële dienstverlening. Als commercieel directeur heb ik voor de NS een winkelketen mogen opzetten in Nederland en Duitsland. Wat die periode memorabel maakt, is dat ik met een groep mensen iets nieuws mocht uitproberen – iets dat Nederland nog niet had. Ik deed nieuwe ervaringen op, ontdekte nieuwe zaken en haalde het maximale uit mijn mensen. Dat is kicken.”

“Dan zeg je misschien: ‘Hè, dat heeft toch niets te maken met loopbaancoaching?’ Maar in dat werk moest ik wel veel mensen aannemen, en soms ook mensen de laan uitsturen. Ik kwam er destijds achter dat veel mensen meer in hun mars hebben dan ze zelf denken. Maar ook – en dit is misschien een beetje cynisch – dat ze van nature gemakzuchtig zijn. Als je ze geen rode lap voorhoudt, verkwanselen ze hun kwaliteiten.”

“Mensen hebben meer in hun mars dan ze denken, van nature zijn ze gemakzuchtig”

“Mijn ervaring bij de NS heeft er kortom voor gezorgd dat ik loopbaancoach ben geworden. Ik krijg nu de mogelijkheid om mensen te motiveren, triggeren en uit de tent te lokken: zo halen ze uiteindelijk het meest uit hun carrière en kunnen ze hun talenten maximaal inzetten.”

Wat vind je het lastigst aan je vak?

“Ik geef adviezen: die kunnen twee kanten op gaan. Of iemand neemt ze wel aan, of iemand doet dat niet. Soms zou ik cliënten wel willen dwingen om iets te doen. ‘Nu niet zeuren’, denk ik dan, ‘maar gewoon een stap zetten’.”

En wat vind je het mooist?

“Veel van mijn cliënten komen uiteindelijk terecht op een plek waar ze met volle energie kunnen werken. Dat geeft mij zoveel voldoening. Vooral wanneer ik 50-plussers help, dat zijn immers mensen die vanwege hun levensfase regelmatig met tegenslag te maken krijgen. Als ze dan toch die nieuwe baan vinden is dat een enorme opsteker. Ik word daar dan erg blij van.”

Waar is de loopbaanindustrie volgens jou over 5 jaar, en wat ga jij concreet doen om daaraan bij te dragen?

“Loopbaancoaching bemiddelt tussen twee kanten: de werkgever en de werkzoeker. Aan beide kanten hoop ik de komende tijd verandering te zien.”

“Ik hoop zowel bij werkgevers als bij werknemers de komende tijd verandering te zien”

“Werkgevers moeten zich wat mij betreft meer gaan verplaatsen in de werkzoeker. Ze moeten nieuwe dingen proberen, meer inzoomen op kwaliteiten en competenties in plaats van diploma’s. Open hiring is momenteel een hot topic, iedere werkgever zou eigenlijk moeten overwegen hoe hij dat zou kunnen inzetten.”

“Aan de andere kant moeten werkzoekers zichzelf meer uitdagen. Ze moeten nieuwsgierig blijven naar nieuwe dingen en in zichzelf investeren. Bijvoorbeeld door zich te blijven scholen in het kader van Een Leven Lang Leren. Dat doe ik zelf ook!”

“Ik heb geen toverstaf waarmee ik dit droomscenario werkelijkheid kan maken. Maar ik kan in mijn dagelijks werk werkzoekers wél beïnvloeden. En ik zit ook in allerlei netwerkclubjes met werkgevers, hen duw ik dus ook de goede richting in. Met kleine stapjes komen we er uiteindelijk wel.”

Eva Wikström en Johanna Eliasson (Omställningsfonden): “Ontslagen? Dan krijg je in Zweden gratis loopbaanbegeleiding!”

We love our Swedish model”, roepen Eva Wikström en Johanna Eliasson in koor vanuit hun werkplek in Stockholm. De twee werken heel hun leven al voor de Zweedse welvaartsstaat – ze zijn daarom wellicht ietwat bevooroordeeld. Maar aan de andere kant: what’s not to love? Het model waar ze aan refereren regelt dat bijna iedere Zweed die wordt ontslagen automatisch gratis loopbaanbegeleiding krijgt.

Het Zweedse model: gratis loopbaanbegeleiding

Die loopbaanbegeleiding wordt hen aangeboden door zogeheten baanzekerheidsbureaus. Die bureaus zijn een gevolg van cao-onderhandelingen uit de jaren ’70, momenteel telt het land er een stuk of 15.

In totaal heeft 90% van de Zweedse werknemers recht op bijstand van een baanzekerheidsbureau

Vakbonden en werkgevers maken maandelijks een bepaald bedrag aan die bureaus over: in ruil ervoor bekostigen ze loopbaanbegeleiding voor mensen die worden ontslagen. In totaal heeft 90% van de Zweedse werknemers recht op bijstand van zo’n bureau, legt Eva Wikström uit.

Wikström is directeur van Omställningsfonden (vrij vertaald: Het Transitiefonds), het baanzekerheidsbureau voor ambtenaren. “Wij zijn het op één na grootste baanzekerheidsbureau van het land”, vertelt ze trots. “In totaal kunnen 1,2 miljoen mensen een beroep op ons doen.”

Hulp afhankelijk van hulpvraag

Eva Wikström

Wikström zelf stapte pas enkele maanden voor de coronapandemie in als directeur van het bureau. Om wat context te geven is haar collega, Johanna Elisasson, dus ook aangeschoven bij het gesprek met LoopbaanPro. Eliasson werkt al bijna een decennium bij Omställningsfonden, ze kan dus haarfijn uitleggen welke hulp een pas ontslagen ambtenaar precies kan krijgen.

“De hulp die wij bieden is geheel afhankelijk van de hulpvraag”, stelt ze voorop. “Sommige mensen hebben behoefte aan uitgebreide loopbaangesprekken: ze willen onderzoeken waar hun werkgeluk vandaan komt en hoe ze dat in een nieuwe loopbaanstap na kunnen jagen. Anderen weten al precies wat ze willen: we kunnen hen hoogstens helpen met het oppoetsen van een cv.”

Van competentieprofiel tot stageplek: alles is mogelijk

Johanna Eliasson

Andere dingen waarmee Omställningsfonden pas ontslagen mensen van dienst kan zijn? “We kunnen mensen een lesje over de huidige arbeidsmarkt geven”, vertelt Eliasson. “Daarmee wordt het voor hen makkelijker om in te schatten in welke sector ze op dit moment de beste baankans hebben. Of we stellen een competentieprofiel voor ze op. We kunnen ook een sollicitatiegesprek met ze oefenen. Ik herhaal het nog maar eens: het hangt echt af van waar de cliënt behoefte aan heeft.”

“Welke hulp we bieden hangt echt af van waar de cliënt behoefte aan heeft.”

En als die cliënt behoefte heeft aan intensieve hulp, gaat Omställningsfonden ook die uitdaging niet uit de weg, vult Eliasson aan. “We kunnen bijvoorbeeld een traject met een psycholoog aanbieden, mocht dat nodig zijn. En wil je als ontslagen ambtenaar nu van sector wisselen, maar heb je nog geen werkervaring in die sector? Dan kunnen we je een stageplaats aanbieden waar je die gewenste werkervaring wél op kunt doen.”

Er is ook financiële hulp

Eliasson heeft het dan nog niet eens gehad over de financiële hulp die Omställningsfonden haar cliënten biedt. “Mensen die pas ontslagen zijn ontvangen weliswaar een uitkering van de Zweedse variant van het UWV”, legt ze uit, “maar dat bedrag komt niet in de buurt van hun oorspronkelijke salaris. Wij vullen die uitkering aan zodat er uiteindelijk 80% van je laatste loonstrookje maandelijks binnen blijft stromen. Op die manier kun je solliciteren zonder je zorgen te maken over geld.”

Wil je na je ontslag een eigen bedrijfje beginnen? Dan kan je van Omställningsfonden een startkapitaal krijgen. En ga je na je ontslag stagelopen? Of ga je ergens werken waar je slecht wordt betaald, maar waar je wel belangrijke werkervaring opdoet? Dan vult Omställningsfonden je karige salaris aan.

Wil je na je ontslag een eigen bedrijfje beginnen? Dan kan je van Omställningsfonden een startkapitaal krijgen

Het fonds heeft tot slot geld opzijgelegd voor mensen die na hun ontslag terug de schoolbanken in willen, bijvoorbeeld om voor te sorteren op een carrière in een nieuwe sector, vertelt Eliasson. “Het bonnetje voor je collegegeld, je schoolboeken en je reiskosten naar de onderwijsinstelling mag je bij ons inleveren.”

Resultaten spreken voor zich

Het is inmiddels glashelder waarom Wikström en Eliasson zo enthousiast zijn over hun Zweedse model. Want die baanzekerheidsbureaus – eigenlijk zijn het verzekeringsmaatschappijen voor loopbaanbegeleiding – werpen hun vruchten op de Zweedse arbeidsmarkt af. “Natuurlijk is die begeleiding fantastisch voor het individu, maar ons hele land is erbij gebaat”, legt Wikström uit.

Ze wijst daarbij allereerst op de Zweedse arbeidsmarktmobiliteit: die loopt door het werk van de baanzekerheidsbureaus een stuk soepeler. (Waarom dat belangrijk is lees je in dit interview over wendbare loopbanen met Ingomar Kuiter en Denise Vlug van Staatvandienst.) “Dat heeft alles te maken met werkzoekers die zich vanwege de loopbaanbegeleiding beter weten te presenteren, waardoor werkgevers ze makkelijker kunnen matchen,” vertelt ze.

“Natuurlijk is gratis loopbaanbegeleiding fantastisch voor het individu, maar ons hele land is erbij gebaat”

Andere voordelen? De baanzekerheidsbureaus nemen het Zweedse UWV veel werk uit handen – zij kunnen zich daardoor dus volledig focussen op mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. En: door het werk van de baanzekerheidsbureaus houdt niemand krampachtig vast aan werk dat eigenlijk verdwijnt, om maar een stukje financiële zekerheid te hebben. “Werknemers weten dat ze met hulp van het bureau ergens terecht komen waar ze wél nuttig werk kunnen doen”, vertelt Wikström.

Nieuw bij Omstallingsfondsen: preventieve hulp

Wikström wil aan het eind van het gesprek nog iets te vertellen over een relatief recente ontwikkelingen. Sinds 2017 investeert Omstallingsfondsen namelijk in preventieve loopbaanhulp. “Dat is min of meer toevallig ontstaan”, zegt ze met een glimlach.

“Aan het eind van het jaar hadden we telkens geld over, er werden consequent minder mensen ontslagen dan waar onze begroting rekening mee hield. Om dat geld toch te investeren in arbeidsmarktmobiliteit, zetten we sindsdien in op preventieve hulp.”

“Mensen die nu nog gewoon een leuke baan hebben, mogen van dat geld gebruik maken om in zichzelf te investeren”, vervolgt Wikström. “Bijvoorbeeld door cursussen te volgen waarbij ze nieuwe skills leren. De werkgever die ons premies betaalt, heeft daar direct wat aan – hij krijgt er immers beter geschoolde werknemers voor terug. Maar mocht zo’n werknemer ooit ontslagen worden, dan kan-ie door al zijn skills ook makkelijk bij een nieuwe werkgever terecht.”

“Doordat we inzetten op preventieve loopbaanbegeleiding, nemen we onszelf veel werk uit handen”

“Wordt zo’n werknemer inderdaad ontslagen? Dan hoeven wij als Omställningsfonden op dat moment eigenlijk niets te doen. De werknemers heeft de tools voor het vinden van nieuw werk immers al opgedaan toen-ie nog een baan had,” sluit Wikström af.  “Doordat we inzetten op preventieve loopbaanbegeleiding, nemen we onszelf veel werk uit handen.”

Ingomar Kuiter en Denise Vlug (Staatvandienst): “Wendbare werknemers zijn interessant voor bedrijf en maatschappij”

Charles Darwin, u kent hem misschien van de evolutietheorie, zei het al. Wie zich niet weet aan te passen, gaat uiteindelijk kopje onder. Dat geldt ook voor bedrijven, weet Ingomar Kuiter, operationeel directeur van loopbaan-, outplacement- en re-integratiebureau Staatvandienst. “Wil je als bedrijf niet alleen overleven, maar ook floreren? Dan moet je wendbaar zijn,” vertelt hij in gesprek met LoopbaanPro.nl.

Wendbaarheid als overlevingsmechanisme

Om dat te illustreren, haalt hij het inmiddels failliete warenhuis V&D en webshop Coolblue.nl aan. “V&D ging niet mee met z’n tijd, ze stelden zich niet wendbaar op”, vertelt Kuiter. “Terwijl het publiek behoefte kreeg aan specialistische winkels en online shoppen, bleef V&D bij de traditionele werkwijze. Daarom bestaat het nu niet meer.”

“V&D ging niet mee met z’n tijd, ze stelden zich niet wendbaar op. Daarom bestaat het nu niet meer”

“Coolblue.nl is daarentegen wel wendbaar. Zij merken dat mensen bepaalde dingen soms toch willen voelen voor ze het kopen, en dus openen ze naast hun webshop ook fysieke winkels. Daar gaan ze in het begin geld op verliezen, maar uiteindelijk doen ze er goede zaken op het gebied van klantenbinding mee. Door continu mee te gaan met de tijd, groeien zij verder.”

Juist nu belangrijk

Dat wendbaarheid nu nóg belangrijker is voor bedrijven dan vroeger, weet Denise Vlug. Zij is als Business Development Manager bij Staatvandienst ook aangeschoven bij het gesprek. “De arbeidsmarkt is tegenwoordig continue in beweging”, vertelt ze. Banen die we vijf jaar geleden nog hadden, bestaan nu niet meer, en aan banen waarvan niemand momenteel nog weet is over 5 jaar immense behoefte. Dat proces ging vroeger veel langzamer.”

Daarmee geeft Vlug meteen het recept voor een wendbaar bedrijf weg: “wendbare werknemers.” Want heb je wendbare werknemers in dienst (lees: mensen die zichzelf continu ontwikkelen en daardoor moeiteloos kunnen overstappen op een nieuwe functie)? Dan kun je als bedrijf iedere abrupte ontwikkeling in jouw sector opvangen met het personeel dat je al hebt.

“De maatschappij heeft mensen nodig die makkelijk een carrièreswitch kunnen maken”

Vlug voegt daaraan toe dat wendbare werknemers niet alleen voor een bedrijf interessant zijn. Als maatschappij hebben we ook wat aan hen. “Tijdens de coronacrisis hebben we gezien wat er gebeurt als één sector (de horeca, red.) moet sluiten en een andere sector (de zorg, red.) overuren draait. De maatschappij heeft dan mensen nodig die makkelijk een carrièreswitch kunnen maken. Wendbare werknemers doen dat als geen ander.”

Netflix van loopbaancoaching

Om bedrijven wendbaar te maken – of, in sommige gevallen, te houden – gaat Staatvandienst investeren in “wendbare loopbanen”, vertelt Ingomar Kuiter. Met bedrijven die meerdere diensten van het bureau afnemen wordt daarom gesproken over een loopbaanabonnement. Zie het als het Netflix of de Spotify van de loopbaanbegeleiding: als werknemer kun je een beroep op ondersteuning doen wanneer je daar maar behoefte aan hebt.

“Het nieuwe product lanceert Staatvandienst met een simpele reden”, vertelt Kuiter. “Een wendbare werknemer is namelijk niet alleen continue bezig met het ontwikkelen van zijn professionele vaardigheden. Hij vraagt zichzelf ook doorlopend af of-ie nog op z’n plek zit.”

“Als jij je werk niet leuk vindt, kun je ook niet snel schakelen.”

“Waarom? Omdat op het moment dat die werknemer niet meer lekker in z’n vel zit – en dus geen energie meer krijgt van het werk dat hij doet – hij ook minder bevlogen is. Hij kan nog zoveel in z’n skills hebben geïnvesteerd: als jij je werk niet leuk vindt, kun je ook niet snel schakelen.”

Sparren

Door loopbaanbegeleiding in abonnementsvorm aan te bieden, kan Staatvandienst die broodnodige doorlopende begeleiding aanbieden. “Dat je als werknemer af en toe met een loopbaancoach over dingen kunt sparren, zou eigenlijk onderdeel van ieder arbeidsvoorwaardenpakket moeten zijn”, zegt Denise Vlug enthousiast.

“Wij willen ons als strategisch partner verbinden aan bedrijven om over de volle breedte een loopbaanbijdrage leveren”, voegt Kuiter het in managementtaal samen. “We willen dus meer bieden dan alleen een oplossing voor een probleem, we willen ze ook graag voorkomen.”

Een schaap over de dam

Ingomar Kuiter doet niet geheimzinnig over de vraag naar loopbaanabonnementen op dit moment: die is er nauwelijks. Voor Staatvandienst is er dus nog een overtuiggingsslag te winnen. Eentje waar Kuiter zich niet bijzonder veel zorgen over maakt, overigens.

“Als we eenmaal kunnen aantonen hoe goed dit concept werkt, willen veel organisaties met ons in zee”

“Partijen willen graag met ons praten over wat ze nodig hebben en wat wij kunnen bieden. Ze hebben allerlei ideeën, maar vinden het soms spannend om door te pakken. Als we eenmaal kunnen aantonen hoe goed dit concept werkt, ben ik ervan overtuigd dat veel organisaties met ons in zee willen. Daarvoor moet natuurlijk eerst één schaap over de dam zijn: een launching partner. Die komt steeds dichter in de buurt.”

Nieuwe velgen

Denise Vlug heeft begrip voor de terughoudende houding van de bedrijven met wie Staatvandienst in gesprek is. “Die organisaties zijn geen goede doelen, ze willen waar voor het geld dat ze in een loopbaanabonnement investeren”, vertelt ze. “Aan ons de taak om te bewijzen dat wendbare werknemers deze investering waard zijn.

“Er zijn natuurlijk mensen die hun transitievergoeding gebruiken voor een aanvulling op hun loon of voor vakantiegeld. Een extraatje voor een caravan of nieuwe velgen voor je auto is natuurlijk ook fijn”, zegt Kuiter. “Maar de meeste mensen willen zichzelf dolgraag verder ontwikkelen. Geef je hun daar als werkgever de mogelijkheid toe? Dan lopen ze twee keer zo hard voor je.”

Geen V&D

Uit de nieuwe visie van Staatvandienst wordt in ieder geval één ding duidelijk: door de nieuw aangebrachte focus op wendbare loopbanen – een focus waar de huidige arbeidsmarkt als nooit tevoren om vraagt – stelt het bureau zich wendbaar op. Een V&D-scenario is daarmee uitgesloten. Een Coolblue.nl-scenario ligt meer voor de hand.

“Kanker verandert wie je bent, dus ook welke baan bij je past”

Dorine Kat-Stronck

 

Wat doe je precies?

“Ik begeleid kankerpatiënten maar voornamelijk ex-kankerpatiënten. Na afloop van ingrijpende behandelingen zijn zij immers andere mensen geworden; er is veel veranderd in hun leven. Ik help hen daarom bij het vinden van een baan die past bij hun nieuwe ‘ik’.”

“Ik doe dat omdat ik in 2016 zelf borstkanker heb gehad. Op dat moment was ik eigen baas: ik had een evenementenbureau. Omdat er brood op de plank moest komen ben ik gewoon door blijven werken. Ik plande feesten en partijen tussen de chemokuren door.”

“Ik plande feesten en partijen tussen de chemokuren door”

“Pas veel later kwam ik erachter dat het werk dat ik deed niet meer bij me paste: fysiek was het te zwaar, de tijden dat het me mentale energie gaf waren ook voorbij. Ik ben me af gaan vragen: ‘Welk werk past er nu wél bij mij?’

“Van die zoektocht heb ik veel geleerd. In mijn huidige werk wil ik die kennis met mensen delen. Ik wil dat zij zich eerder in het proces realiseren dat kanker verandert wie je bent. Het verandert dus ook welke baan bij je past.”

Wat maakt jouw coachingstijl uniek?

“Ik werk met de droombaanmethode van Maartje Koppen. Dat is een beproefde manier die door veel loopbaanbegeleiders wordt toegepast. Samen met mijn coachee ontdek ik aan de hand ervan onder andere welke talenten hij of zij heeft en van welke omgeving hij of zij de meeste energie krijgt. Dat is een heel proces, maar uiteindelijk creëren ze er als het ware hun eigen droombaan mee.”

“Vervolgens help ik hen die droombaan te vinden.”

Welk moment uit jouw carrière als loopbaancoach is jou het meest bijgebleven?

“Ik heb een cliënt – geen ex-kankerpatiënt overigens – die aan het begin van het traject een beetje sceptisch over mijn aanpak deed. Zelf een droombaan creëren? Dat vond hij zweverig!”

“Zelf een droombaan creëren? Dat vond hij zweverig!”

“Die jongen is na verloop van tijd toch helemaal losgekomen. Daardoor heeft hij belangrijke stappen gezet; hij is nu helemaal gemotiveerd om een carrièreswitch te maken. Momenteel werkt-ie nog als data-analist, maar straks gaat hij in z’n werk meer met creativiteit doen. Ook muziek en natuur, twee passies van hem, komen aan bod in zijn nieuwe baan.

“Ik krijg er kippenvel van nu ik erover praat. Het is zo mooi om die shift te zien.”

Wat vind je het lastigst aan je vak?

“Omdat veel van mijn cliënten kankerpatiënten zijn, krijg ik vaak te maken met de Wet Verbetering Poortwachter. In Spoor 1 van dat traject, als mensen net na hun diagnose en eerste ziekmelding nog niet hoeven te solliciteren, besteden ze geen aandacht aan hun werk. Logisch ook: ze hebben het veel te druk met chemokuren, het herstel daarvan en de emotionele stress die bij hun diagnose komt kijken.”

“Dat betekent wel dat wanneer ze zich eenmaal beter voelen, Spoor 2 van het traject al is aangebroken. Van het UWV moeten ze op dat moment verplicht solliciteren. En omdat ze nog geen tijd hebben gekregen om over hun nieuwe ‘ik’ na te denken, solliciteren ze vaak op werk dat vroeger bij hen paste. En dus niet op werk dat nu bij hen past.”

“Van al die niet-passende sollicitaties krijgen ze weinig energie. Dat is een extra groot probleem bij kankerpatiënten”

“Van al die niet-passende sollicitaties krijgen ze weinig energie. Dat is een extra groot probleem bij kankerpatiënten. Zij hebben daar vanwege hun gezondheid sowieso een gebrek aan.”

“In een ideale wereld denken patiënten daarom tijdens Spoor 1 van hun traject al na over het werk dat past bij hun nieuwe identiteit. Op het moment dat Spoor 2 aanbreekt, kunnen ze dan solliciteren op passend werk. Maar bedrijfsartsen en instanties stellen hen vaak niet tijdig op de hoogte van die noodzaak. Dat is voor hen maar ook voor mij soms erg frustrerend.”

En wat vind je het mooist?

“Ik help mensen graag tegen de stroom in te zwemmen. Daarmee bedoel ik dat de maatschappij van je verwacht dat je iets doet waarvoor je hebt geleerd, terwijl het voor mij zoveel opleverde om iets totaal anders te gaan doen. Als ik cliënten help om in mijn voetsporen te treden, word ik daar blij van.”

“Levenservaring is belangrijker dan werkervaring”

“Levenservaring is belangrijker dan werkervaring, geef ik hen altijd mee.”

Waar is de loopbaanindustrie volgens jou over 5 jaar, en wat ga jij concreet doen om daaraan bij te dragen?

“Ik denk dat er over vijf jaar beter wordt gekeken naar de match tussen persoon en baan. En het gaat normaler worden om daar als werknemer hulp bij te vragen. Door zo nu en dan met een loopbaanprofessional te onderzoeken of je baan nog bij je past, gaan we burn-outs en andere carrièreziekten voorkomen.”

“Doordat ik kankerpatiënten al vroeg in hun traject ervan overtuig dat hun nieuwe ‘ik’ in veel gevallen om een nieuwe carrière vraagt, hoop ik mijn steentje aan die ontwikkeling bij te dragen.”

“Bij zingevingsvraagstukken blijkt dat religie van belang is”

Wim Kooi

 

Wat doe je precies?

“Ik heb een achtergrond in de mobiliteit en re-integratie, maar ben nu, inmiddels gepensioneerd, gewoon loopbaancoach. Dat betekent dat ik iedereen die dat wil help met het vinden van een baan. Of eigenlijk: ik help ze een carrière waarvan ze gelukkig worden te ontdekken. Eentje waarin ze perspectief zien voor zichzelf. Of ik dat nu als mobiliteitsmanager, re-integratiespecialist of loopbaancoach doe, maakt me weinig uit. Dat heeft immers niets te doen met wie je tegenover je hebt. Het zegt meer iets over wie je betaalt.”

Wat maakt jouw coachingstijl uniek?

“Door mijn ervaring – ik durf mezelf gerust een nestor in het loopbaanvak te noemen – ben ik in staat om maatwerk te bieden. Ik heb veel problemen voorbij zien komen en voel een goede oplossing dus vaak aan. Gevoel en intuïtie zijn in combinatie met ervaring belangrijk voor mij. In mijn eerste diagnose pas ik vaak de biografische methode toe, dat vind ik een handig instrumentarium. Andere instrumenten, zowel van eigen makelij als van onder andere het LDC, staan tot mijn beschikking om mijn doel te bereiken.”

“Ik durf mezelf gerust een nestor in het loopbaanvak te noemen”

“Ik besteed in mijn praktijk daarnaast graag aandacht aan persoonlijke onderwerpen. Denk daarbij aan hoop, vertrouwen, liefde en angst. Zingevingsvragen krijgen ook veel aandacht. Dat zijn thema’s die me nauw aan het hart liggen: ik integreer dat in mijn werk als loopbaancoach.”

Welk moment uit jouw carrière als loopbaancoach is jou het meest bijgebleven?

“Waar zal ik beginnen? Mensen kunnen bekneld zitten in lastige werksettings of financiële sores. Als ik deze mensen kan ondersteunen om hieruit te komen, word ik daar blij van. En dat blijft me dan wel bij, ja.”

“Mensen die op een andere manier vastlopen in hun werk ondersteun ik ook graag. Vooral als bij hen na een periode van scoringsdrang en geld verdienen de vraag ‘waar doe ik het eigenlijk voor?’ ontstaat. Ze willen weten: ‘is dit nu wat het is of is er meer mogelijk?’ In mijn ervaring zitten veel 40’ers met dit vraagstuk.”

“Mensen kunnen bekneld zitten in lastige werksettings of financiële sores”

“Tot slot coach ik graag studenten of pas afgestudeerden die tegen allerlei twijfels aanlopen in hun studie of nieuwe werkkring.” 

Wat vind je het lastigst aan je vak?

“Mensen begeleiden die vastzitten in hun eigen tunnelvisie vind ik lastig. Ze hebben de neiging alles wat fout gaat bij een ander neer te leggen en willen naar niemand luisteren, dus ook niet naar mij.”

“Lastig is ook dat geld een te grote rol speelt. De drempel om een loopbaancoach in de arm te nemen wordt daardoor vaak te hoog. Maar natuurlijk heeft het ook te maken met prioriteiten die mensen zelf stellen.”

En wat vind je het mooist?

“De stralende ogen van iemand die succes behaalt. Oh, en ik werk graag met jongeren. Ik leer zoveel van hen.”

Waar is de loopbaanindustrie volgens jou over 5 jaar, en wat ga jij concreet doen om daaraan bij te dragen?

“De economie trekt weer aan, Randstad maakt vette winsten en ik verwacht veel mobiliteit op de arbeidsmarkt. Daarbij zullen zingevingsvraagstukken meer aandacht krijgen, denk ik.”

“Ik wil me toeleggen op een onderzoek naar hoe religie meer geïntegreerd kan worden in mijn vakgebied”

Bij die zingevingsvraagstukken blijkt in mijn ervaring dat religie van belang is. Mensen kunnen er houvast in vinden. Het blijkt een stabiel zingevingssysteem te zijn. Daar ben ik blij mee. Nu ik gepensioneerd ben, wil ik me toeleggen op een onderzoek naar hoe dit thema meer geïntegreerd kan worden in mijn vakgebied. Bijvoorbeeld door te putten uit het eeuwenoude Ignatiaanse gedachtengoed. Of dat van the Charter for Compassion. Genoeg te doen, dus.