3 redenen waarom de skillsgerichte arbeidsmarkt ons niet meer gaat verlaten

Het internet is slechts een trend die binnenkort weer overwaait. Althans, zo dachten een boel mensen erover aan het begin van de .com-bubbel. Twintig jaar later weten we beter.

Here to stay

De manier waarop mensen in 2001 over het internet spraken, heeft wat weg van het huidige gesprek over de skillsgerichte arbeidsmarkt. Je leest er veel over, en toch bekruipt je het gevoel dat ook deze ‘trend’ binnenkort weer overwaait. De verandering lijkt immers te groot om door te drukken.

De skillsgerichte arbeidsmarkt is here to stay

Je hebt het mis: de skillsgerichte arbeidsmarkt – waarbij je solliciteert op basis van je skills, en dus niet op basis van je opleidingen en werkverleden – is here to stay. We zetten drie redenen daarvoor op een rijtje.

Reden 1: Nieuwe technologie maakt ‘ontbundelen’ mogelijk

Een paar uitzonderingen daargelaten, heb je voor ieder beroep een uitgebreid arsenaal aan skills nodig. En dat terwijl mensen per definitie niet overal even goed in zijn. Een pr-medewerker moet bijvoorbeeld zowel creatief als resultaatgericht zijn. Dat zijn skills die niet vaak hand in hand gaan, en dus zijn er veel pr-medewerkers die vooral goed zijn in één aspect van hun vak. Het andere beheersen ze minder.

Tot voor kort konden we eigenlijk niet om dit probleem heen. Voor sommige beroepen heb je nu eenmaal een combinatie van skills nodig die slechts weinig mensen bezitten. Maar nieuwe ontbundeltechnologiën brengen daar verandering in. Deze ICT-tools analyseren de taken die bij een bepaalde organisatie moeten worden uitgevoerd. Vervolgens kennen ze de taken toe aan werknemers die daar het best in zijn. In andere woorden: ze ontbundelen de taken van traditionele beroepen en herverdelen ze binnen de organisatie.

Door nieuwe technologieën kunnen we traditionele beroepen ontleden

Doordat we met nieuwe technologieën traditionele beroepen kunnen ontleden, wordt de skillsgerichte arbeidsmarkt voor werkgevers een stuk aantrekkelijker dan de traditionele arbeidsmarkt. Werkgevers hoeven nu immers niet meer die pr-medewerker uit het eerdere voorbeeld aan te nemen. In plaats daarvan laten ze het creatieve gedeelte van die baan aan hun creatiefste medewerker over. Het resultaatgerichte deel van het beroep – je raadt het al – gaat naar de medewerker die het meest op resultaat is gericht. Eindresultaat: de taken binnen het bedrijf worden beter uitgevoerd.

Reden 2: De transitionele arbeidsmarkt is noodzakelijk

De transitionele arbeidsmarkt was al in opkomst, maar de noodzaak ervan werd tijdens de coronacrisis pas echt duidelijk. Uit het niets daalde de vraag naar werknemers in de horeca en de luchtvaart naar het nulpunt, terwijl de zorgsector om collega’s stond te springen.

Dankzij de hulp van loopbaanprofessionals verliep die transitie vrij soepel: voor obers en stewardessen werd bijvoorbeeld een functie in ziekenhuizen gevonden. De transitie was echter nog soepeler verlopen als iedereen een skillspaspoort had. De zorgsector had dan benodige skills in kaart gebracht. Werknemers uit de luchtvaart of de horeca hadden ze – ondanks hun gebrek aan ervaring in de zorg – op basis van die skills op openstaande functies kunnen matchen. De tussenkomst van loopbaanprofessionals was op dit spoedmoment niet nodig geweest.

De transitie was nog soepeler verlopen als iedereen een skillspaspoort had

Werkgevers, werknemers en beleidsmakers realiseren zich nu hoe belangrijk een snelle transitie op de arbeidsmarkt kan zijn. Ze zullen er alles aan willen doen om die snelle transitie in de toekomst beter te faciliteren. Toewerken naar een arbeidsmarkt waarin skills dominant zijn is daar onderdeel van.

Reden 3: Het onderwijs flexibiliseert

De laatste indicator dat de skillsgerichte arbeidsmarkt een lang leven is beschoren, vinden we in de schoolbanken. Steeds meer beroepsopleidingen – zowel op hbo- als mbo-niveau – bieden mini-opleidingen aan. Ze hebben hun opleidingen ontbundeld op dezelfde manier als we in ‘reden 1’ bij beroepen zagen gebeuren. Om op het voorbeeld daarin voort te borduren: je hoeft je niet meer op te laten leiden tot pr-medewerker, als je dat niet wilt. In plaats daarvan kies je voor korte cursussen die je bijvoorbeeld ‘creativiteit’ of ‘resultaatgerichtheid’ bijbrengen.

Steeds meer beroepsopleidingen – zowel op hbo- als mbo-niveau – bieden mini-opleidingen aan

Dat scholen steeds vaker microcredentialing – het verkleinen van studiekaders voor het behalen van een diploma – toepassen vinden we overigens in ‘reden 2’. Beleidsmakers die indien nodig een snelle transitie op de arbeidsmarkt willen faciliteren, dringen er bij onderwijsinstellingen op aan dit door middel van skillsgerichte opleidingen mogelijk te maken.

Verder lezen

Wil je meer lezen over de skillsgerichte arbeidsmarkt, en waarom die meer is dan een trend? Lees dan hier het blog van onderzoeker Jouke Post op de website van het NOLOC.