De missie van loopbaanprofessional Debby Lux is, nadat ze vorig jaar tot LoopbaanPro van het Jaar werd gekroond, geen haar veranderd. Nog altijd wil ze niets liever dan het maatschappelijke taboe op om hulp vragen doorbreken. Wat er wel is veranderd? Ze merkt dat ze dichterbij haar doel is gekomen. Dat heeft ze natuurlijk vooral aan zichzelf te danken: zij is degene die het harde werk ervoor verzette. Maar het platform dat ze kreeg dankzij het meedoen aan (én het winnen van) de LoopbaanPro Award, heeft ook geholpen, zo vertelt ze meer dan een half jaar na haar winst.

Groter platform voor taboedoorbrekende missie

“Sinds ik de LoopbaanPro Award heb gewonnen, merk ik dat mijn missie meer aandacht heeft gekregen”, laat ze optekenen. “Het heeft mijn zichtbaarheid vergroot, en daarmee heeft het me de mogelijkheid gegeven om mijn boodschap naar een breder publiek uit te dragen. Ik heb meer mensen kunnen inspireren om openlijk te praten over hun behoefte aan ondersteuning, én om hulp te zoeken wanneer dat nodig is – het heeft mensen kortom aangemoedigd om hun eigen uitdagingen niet langer te verbergen. Aan de andere kant heeft het in de loopbaanwereld tot meer bewustwording geleid: meer vakgenoten kennen nu het taboe op om hulp vragen.”

“Meer vakgenoten kennen nu het taboe op om hulp vragen”

Dat Lux dankzij het winnen van de Award een groter platform kreeg om haar visie uit te dragen, zal door de jury van de LoopbaanPro Award als een succes worden ervaren. Toen Lux afgelopen december de prijs in handen kreeg, lichtte juryvoorzitter Esther Leibbrand namelijk al toe dat de duidelijke missie van de winnares doorslaggevend was, en dat ze met het toekennen van de prijs hoopte een steentje bij te kunnen dragen aan haar missie. En ook Lux zelf wist dat haar droom dichterbij zou komen als meer mensen in het vakgebied met elkaar over het thema in gesprek zouden gaan. In een interview dat ze nog voor het winnen van de prijs aan deze site gaf, riep ze haar collega’s op om hardop over het taboe na te denken, en om kennis met elkaar te delen.

Meer impact in werk, en groter netwerk

Het moge duidelijk zijn: dankzij het winnen van een LoopbaanPro Award kreeg Lux een groter podium, en dat hielp haar bij het doorbreken van het taboe op om hulp vragen. Toch was dat niet het enige voordeel dat bij het winnen van de prijs kwam kijken, vertelt ze. “In het dagelijks leven adviseer ik organisaties bij het ontwikkelen en implementeren van beleid om zo een veilige en respectvolle werkomgeving te bevorderen, en een positieve werkcultuur te creëren. Nu ik mezelf LoopbaanPro van het Jaar mag noemen, merk ik dat ik mijn boodschap in een adviserende rol kracht bij kan zetten. Op die manier heeft het me in staat gesteld om ook in die rol een grotere impact te maken.”

“Nu ik mezelf LoopbaanPro van het Jaar mag noemen, merk ik dat ik mijn boodschap kracht bij kan zetten”

Ze vervolgt: “bovendien heeft het winnen van een LoopbaanPro Award me geholpen om een netwerk van gelijkgestemde professionals op te bouwen. Dat is om veel redenen fijn, bijvoorbeeld omdat ik met hen kan samenwerken om mijn missie te behalen.”

Advies aan opvolger: volg je hart

Doe jij iets bijzonders in de loopbaanwereld? Dan kun je eind dit jaar zomaar Lux’ opvolger worden: op 14 december worden de LoopbaanPro Awards namelijk opnieuw uitgereikt. Voor potentiële kandidaten heeft de winnaar van 2023 belangrijk advies: ‘Blijf trouw aan jezelf!’, luidt het. “Ik bedoel daarmee: volg je professionele hart. Dus identificeer een missie of een onderwerp waarin je écht gelooft, en zorg ervoor dat je je eigen expertise en kennis op het gebied uitbreidt. Alleen op die manier kun je tenslotte een waardevolle bijdrage leveren aan het onderwerp. Wees daarbij niet bang om een standpunt in te nemen en je stem te laten horen, zélfs als het tegen de heersende normen of overtuigingen ingaat. En gaat het balletje eenmaal rollen? Blijf dan in je professionele ontwikkeling en expertise investeren. Deel de kennis en ervaring die je opdoet vervolgens met anderen, en wees niet bang om je successen te vieren: zoek erkenning voor je werk!”

“Wees niet bang om een standpunt in te nemen en je stem te laten horen”

Lux vervolgt: “Netwerken is verder van groot belang: bouw dus sterke relaties binnen je vakgebied op, en werk samen met anderen om synergie en groei te bevorderen. Het is bovendien essentieel om jezelf te blijven uitdagen en open te staan voor nieuwe kansen. Bovenal: wees geduldig en volhardend. Succes komt vaak door hard werken en doorzettingsvermogen.” 

Dat alles klinkt als een hele opgave – Lux is zelf de eerste om dat te erkennen. Maar ze weet dat het de moeite waard is. In de eerste plaats omdat werken aan iets dat je belangrijk vindt enorme voldoening geeft. En als je werk dan een LoopbaanPro Award kan opleveren, is dat mooi meegenomen. Ze concludeert: “Het winnen van die Award kan een krachtig platform zijn om je boodschap te verspreiden, en zo kun je een grote impact te maken.” 

Zelf winnen?

Ben jij een loopbaanprofessional en wil je net als Lux profiteren van het platform dat meedingen naar een LoopbaanPro Award je geeft? Hou dan deze website in de gaten: binnenkort verstrekken we informatie over hoe je jouw werk onder de aandacht van de jury kunt brengen. Wie weet mag jij jezelf straks wel LoopbaanPro van het Jaar 2023 noemen  – veel betere marketing bestaat er niet!

Toen jury-voorzitter Ester Leibbrand afgelopen winter aankondigde dat het Refugee Talent Hub een LoopbaanPro Award had gewonnen, kwam dat voor sommigen wellicht als een verrassing. De werkgroep, die de prijs in de wacht sleepte in de categorie ‘Loopbaanteam van het Jaar’, was weliswaar overduidelijk een team, maar niet perse onderdeel van de loopbaansector. Misschien is het juist om die reden dat Wilma Roozenboom, die leiding geeft aan de prijswinnaars, de Award meer dan een half jaar later als een “stukje erkenning” omschrijft. “Het winnen ervan was heel goed voor ons als groep – het liet ons zien dat waar we voor staan en waar we hard voor werken niet onopgemerkt blijven”, vertelt ze. 

Niet perse loopbaanbegeleiders, en toch terechte winnaars

Dat het Refugee Talent Hub aanvankelijk niet in één adem met de loopbaansector werd genoemd, is bij nader inzien ook eigenlijk best logisch. Het team van Roozenboom geeft immers geen sollicitatietrainingen. Het laat cliënten ook geen assessments invullen, en helpt bovendien niet bij het schrijven van cv’s. Wat het wel doet, is statushouders in contact brengen met potentiële werkgevers. En ook dat is loopbaanbegeleiding, vond niet alleen Roozenboom zelf, toen ze met haar team een gooi deed naar de Award, maar ook de jury, toen die het Refugee Talent Hub afgelopen december met een prijs beloonde.

“Wat wij doen is voor onze doelgroep een veel effectievere vorm van loopbaanbegeleiding”

Nog voordat Samina Ahmed en Pegy Ibrahim – beide leden van het team, je ziet ze op de foto bovenaan dit artikel – de Award  in ontvangst namen, legde Roozenboom op deze site al uit waarom ze haar team had aangemeld. “In mijn ogen is het gebrek aan een netwerk het grootste obstakel dat tussen een statushouder en leuk werk staat”, vertelde ze destijds. “Ons team organiseert evenementen waar vluchtelingen werkgevers kunnen ontmoeten; daarmee nemen we het obstakel weg. Wat mij betreft is dat ook een manier van loopbaanbegeleiding – het is voor onze doelgroep in ieder geval een veel effectievere vorm dan een sollicitatiecursus of een skills-assessment.”

De jury was het, zoveel moge inmiddels duidelijk zijn, met haar eens. “Het Refugee Talent Hub is een voorbeeld voor velen, omdat het team loopbaanhulp biedt aan een kwetsbare groep”, lezen we in hun rapport.

Erkenning, traffic en reflectie

Dankzij het winnen van de Award is het Refugee Talent Hub zich nu dus bewust van de waardering die in de loopbaansector voor hun werk bestaat, vertelt Roozenboom. “Het heeft ons trots gemaakt op wat we doen: samen met onze corporate partners zorgen voor betaalde banen voor professionals die ergens anders geboren zijn.” Bovendien zette de erkenning die kwam kijken bij het winnen van de prijs aan tot reflectie, zo blijkt uit haar woorden. “Ondernemend en actief als we zijn, vergeten we nog wel eens stil te staan bij wat we eigenlijk doen. Het winnen van de Award gaf ons dat moment wél.”

“Ondernemend en actief als we zijn, vergeten we wel eens stil te staan bij wat we eigenlijk doen”

De LoopbaanPro Awards leverde haar team echter niet alleen warme gevoelens op, maar ook tastbaar resultaat, vervolgt ze. “Het meedingen naar, en het uiteindelijke winnen van de Award, is ook goed geweest voor onze naamsbekendheid”, laat ze optekenen. “Immers: we kregen erdoor meer traffic op onze sociale media-kanalen, en kwamen op tijdlijnen van mensen en organisaties terecht die ons voorheen nog niet kenden.”

Nu al enthousiast voor volgende winnaars

Teams die actief zijn in de loopbaansector, of zoals het Refugee Talent Hub iets concreet betekenen voor mensen op de arbeidsmarkt, kunnen eind dit jaar profiteren van dezelfde erkenning die Roozenboom beschrijft. Op 14 december 2023 worden de LoopbaanPro Awards namelijk opnieuw uitgereikt. 

“Ons advies aan de volgende winnaars is: geniet van het moment”

Roozenboom is nu al enthousiast voor het team dat haar Refugee Talent Hub volgend jaar opvolgt, vertelt ze namens haarzelf en haar collega’s. “Ons advies aan de volgende winnaars is: geniet van het moment en neem de tijd om erbij stil te staan!”

Zelf ook winnen?

Ben jij onderdeel van een loopbaanteam en wil je profiteren van de voordelen die meedingen naar een LoopbaanPro Award je geeft, zoals Roozenboom ze hierboven beschreef? Hou dan deze website in de gaten: binnenkort verstrekken we informatie over hoe je jouw team onder de aandacht van de jury kunt brengen. Wie weet draagt jouw team eind dit jaar wel de titel ‘Loopbaanteam van het Jaar 2023’ – veel betere marketing bestaat niet! Geen onderdeel van een loopbaanteam? Overweeg dan om je aan te melden in de categorie ‘Loopbaanpro van het Jaar’ of ‘Loopbaancase van het Jaar’. Nota bene: in laatstgenoemd genre valt naast een juryprijs ook een publieksprijs te winnen.

“Wanneer organiseren jullie weer een Go for IT-klas?” Bij PostNL horen ze die vraag nog altijd regelmatig. Allereerst komt dat door het succes dat dat loopbaanontwikkelingsprogramma afgelopen jaar had: het zorgde ervoor dat PostNL-medewerkers met talent voor digitale techniek intern konden worden opgeleid, en vervolgens bij het postbedrijf verder konden als IT-medewerker. Dat de loopbaan-case vervolgens meerdere prijzen in de wacht sleepte – de publieksprijs bij de LoopbaanPro Awards in de categorie ‘Loopbaancase van het Jaar’ was er slechts één van – zorgde voor nóg meer enthousiasme over het project. En daarmee zorgde het er ook voor dat Peter Klootwijk en Hans Harteveld, initiatiefnemers van Go for IT, tot op de dag van vandaag aan hun mouw worden getrokken, met het vriendelijke verzoek om de klasjes weer in het leven te roepen.

PostNL-medewerkers werden er gelukkig door

Over de ingrediënten van hun succesvolle loopbaanproject vertelden Klootwijk en Harteveld vorig jaar al op deze website, op dat moment wisten ze dat de vakjury van de Awards hen samen met twee andere cases had genomineerd, maar nog niet dat mensen thuis hen inderdaad naar de winst in de publieksprijs zouden stemmen. Ze vertelden dat PostNL veel geld kwijtraakte aan een externe partij om krapte op hun IT-afdeling in te vullen. Het duo zag het gebeuren en dacht: ‘wat dat bedrijf kan, kunnen wij ook!’. Ze begonnen dus PostNL-medewerkers met talent voor computertechniek intern op te leiden voor het vak en, nadat die mensen het traject eenmaal hadden afgerond, over te hevelen naar de IT-afdeling. Dat had financiële voordelen, die externe partij hoefde immers niet meer betaald te worden, maar veel belangrijker nog: de PostNL-medewerkers die nu ineens iets met hun talent gingen doen, werden er gelukkig door.

“Wij dachten: wat die externe partij kan, kunnen wij ook”

Dat de case uiteindelijk de publieksprijs in de categorie voor loopbaan-cases won, vond juryvoorzitter Ester Leibbrand dan ook goed te begrijpen. Zelf koos haar jury weliswaar om Leuk om te Leren, de carrièrekeuzehulp van supermarktketen Jumbo, met de Award in de categorie te belonen, maar dat kwartje had net zo goed naar de kant van Go for IT kunnen vallen, liet ze tijdens de prijsuitreiking weten. Trouwens: over hoe de makers van Leuk om te Leren (binnenkort wordt die tool omgedoopt tot TalentLab) terugkijken op het winnen van hun prijs, lees je meer in dit gesprek.

Boot wordt nu even afgehouden

Dat de prijs intern het een en ander losmaakte, vertelden Klootwijk en Harteveld al. Toch moeten ze de boot momenteel afhouden wanneer mensen hen vragen om het project weer op te starten. “Vanwege de omstandigheden waarin PostNL op dit moment verkeert, kunnen we nu helaas geen nieuwe klas beginnen”, licht het duo toe. “De vraag is er zeker, maar de middelen zijn op dit moment niet beschikbaar.”

“De vraag is er zeker, maar de middelen zijn op dit moment niet beschikbaar”

In de toekomst kan dat natuurlijk veranderen, en als die verandering er komt, dan zien de heren mogelijkheden voor loopbaanontwikkeling binnen PostNL. “En dat komt niet alleen omdat dit initiatief op de werkvloer populair is”, vertellen ze, “ook bij het management is er na het in de wacht slepen van de awards meer draagvlak voor loopbaanontwikkeling ontstaan.”

Vooral perspectief belangrijk

Bij PostNL heeft het winnen van een LoopbaanPro Award kortom precies bewerkstelligt wat de organisatie van de prijs voor ogen had: meer aandacht genereren voor loopbaanontwikkeling. En om precies die reden, raden Klootwijk en Harteveld andere ontwikkelaars van loopbaan-cases ook aan om mee te dingen naar de prijs. Dit jaar kan dat in aanloop naar de uitreiking op 14 december.

“Een prijswinnend project vlieg je aan vanuit het medewerkersperspectief”

Wil je een case maken die ter zijne tijd in aanmerking komt voor een Award? “Dan moet je jouw project vanuit het medewerkersperspectief aanvliegen”, adviseert het duo. “En dus niet vanuit het perspectief: ‘wat vindt mijn organisatie goed voor onze mensen?’. Go for IT is ook op die manier ontstaan; dankzij precies die aanpak hebben we ontdekt hoeveel potentieel er in onze organisatie rondloopt. We hebben supergemotiveerde IT’ers kunnen opleiden, terwijl we dat in eerste instantie niet achter hen hadden gezocht. Wellicht ten overvloede: die mensen worden bij ons heel erg gewaardeerd!”

Zelf ook winnen?

Heb jij een loopbaancase en wil je profiteren van de inspiratie die meedingen naar een LoopbaanPro Award je geeft? Hou dan deze website in de gaten: binnenkort verstrekken we informatie over hoe je jouw project onder de aandacht van de jury kunt brengen. Wie weet draagt jouw case eind dit jaar de titel ‘Publiekswinnaar Beste Loopbaancase van het Jaar 2023’ – veel betere marketing bestaat er niet!

“Het leven van een generalist is soms frustrerend”, vertelt Catelijne Gerlag. Ze kan het weten: de coach, die zich richt op de doelgroep, is er zelf één. Waar die frustratie vandaan komt? “Generalisten als ik vinden veel verschillende soorten werk leuk”, begint ze uit te leggen. “Op zich is dat een zegen, we hoeven niet bang te zijn dat we zonder werk komen te zitten. Maar het betekent ook dat we nooit lang energie halen uit één en dezelfde baan – het gras lijkt altijd groener aan de overkant. Ik ben inmiddels 52, en heb al drie verschillende carrières achter de rug. Bij elke move hoorde ik mensen zeggen: ‘ga je nu alweer iets anders doen?’. Ik kreeg daardoor het gevoel dat ik in m’n vorige werk was mislukt.”

Nooit op één ding richten

Vijf jaar geleden bekroop dat gevoel (de onrust, het verlangen naar iets nieuws en meer voldoening in werk) haar opnieuw, en ging ze op onderzoek uit. Ze wilde weten: hoe was het in ’s hemelsnaam mogelijk dat ze steeds weer iets anders wilde, en hoe kon ze die drang in goede banen leiden? Haar research wierp vruchten af: de lessen die ze leerde deelt ze nu met mede-generalisten in haar loopbaancoachpraktijk, om hen te helpen succesvol en gelukkig te worden in werk.

“De lessen die ik leerde deel ik nu met mede-generalisten in mijn loopbaancoachpraktijk”

Vraag je Gerlag naar de belangrijkste les? Dan vertelt ze al snel over wat ambitieuze generalisten – ze noemt hen ook wel multipotentials – vooral níét moeten doen. Dat is: zichzelf in één richting forceren – dat is tenslotte tegennatuurlijk voor de groep. “Soms krijg ik mensen in mijn praktijk die bij een andere loopbaancoach wél werd geadviseerd om een enkel interessegebied te volgen: dat vind ik eeuwig zonde. Die loopbaanbegeleiders doen dat natuurlijk met de beste intenties, maar het maakt mensen onzeker en ongelukkig.”

Laat zien dat er tijd is voor meer

Begeleiders die met een multipotential te maken krijgen, kunnen veel beter voor een ander soort aanpak kiezen, vervolgt Gerlag. “Ik laat coachees die voor hun gevoel honderd verschillende dingen willen hun wensenlijst bijvoorbeeld terugbrengen naar pak hem beet twaalf items”, vertelt ze. “Twaalf is nog steeds veel, maar wel beter te overzien. Ze denken dan alsnog dat er simpelweg geen tijd is om al hun wensen uit te voeren, maar wanneer ik hun twaalf ideeën met hen langsloop, en voor elk een tijdsframe vaststel, ontdekken ze al gauw dat er meer mogelijk is dan gedacht.”

“Wanneer ik hun twaalf ideeën met hen langsloop ontdekken ze dat er meer mogelijk is dan gedacht”

“Is mijn coachee bijvoorbeeld dertig jaar oud, en wil hij helpen bij het oprichten van een weeshuis in een ontwikkelingsland, maar ook een trainingscentrum uitbaten op de hei? Dan laat ik hem zien: dat weeshuis kun je in twee jaar doen, en het ontwikkelen van die cursusruimte kost je misschien een jaar of drie – dat zijn vijf jaar in totaal. Dat betekent dat, ervan uitgaande dat je op je 65^ste met pensioen gaat, je daarna nog dertig jaar overhebt voor andere projecten. Je ziet op zo’n moment dat er een last van hun schouders valt.”

Generalisten in soorten en maten

Multipotentials zijn er echter in soorten en maten: de categorie die eerst de ene passie wil najagen, en pas daarna de ander (en zodoende gebaat is bij de rekensom van hierboven), is slechts één van hen. “Een andere groep multipotentials vindt het leuk om werkzaamheden te combineren”, vertelt Gerlag. “Dan kan iemand in een baan van drie dagen per week het één doen, en daarnaast twee dagen als zzp’er met het ander aan de slag. Of je vindt een manier om al je talenten en passies in één baan of een eigen bedrijf te combineren, waarbij je regelmatig van pet wisselt. Wat maar voor jou werkt.”

“Of je vindt een manier om al je talenten en passies in één baan of eigen bedrijf te combineren”

Een vierde groep generalisten wil weliswaar veel verschillende dingen doen, maar heeft ook behoefte aan de structuur van een vaste baan, weet Gerlag tot slot. “Die groep is ondanks hun multipotentialisme het best af met een vast contract”, vertelt ze. “Maar dat betekent niet dat ze hun andere interesses opzij moeten schuiven”, vervolgt ze meteen. “Zij kunnen door middel van vrijwilligerswerk of hobby’s in hun vrije tijd volop aan hun trekken komen.”

Bewustwording creëren

Gerlag zou niets liever willen dan een Nederlandse loopbaansector waarin een ambitieuze generalist direct wordt herkend. “Zover zijn we echter nog lang niet”, moet ze toegeven. “Toen ik multipotentials ging bestuderen, vond ik vooral auteurs en een enkel wetenschappelijk onderzoek in Amerika en Canada” – een boek uit het laatstgenoemde land liet het kwartje bij haar vallen. “In Nederland was er niets.”

“Er is dus nog veel werk aan de winkel, vooral op het gebied van bewustwording”, besluit ze. “Want hoe kunnen loopbaanprofessionals generalisten helpen, als er niet eens cijfers over hun aanwezigheid op de Nederlandse arbeidsmarkt te vinden zijn?” De multipotential in Gerlag verschijnt aan het eind van het gesprek aan het oppervlak, als ze stelt: “misschien moet ik naast mijn coachwerk zelf die gegevens gaan verzamelen en onderzoek gaan doen.”

Verder lezen

Wil je meer lezen over generalisten, en aan welk soort begeleiding de groep behoefte heeft? Bekijk dan hier de (zeer actieve) LinkedIn-pagina van Gerlag, of bezoek via deze link haar website. Daar vind je ook een quiz voor multipotential cliënten, die een indicatie geeft van het soort generalist dat ze zijn.

Toen Sally Clarke op het vliegveld van de Franse stad Nantes aankwam, en voor het eerst in tijden haar broer weer zag, stortte ze in. “Zonder dat ik het zelf in de gaten had, lag ik daar opeens op de vloer”, vertelt ze met de kennis van nu. “En ik moest huilen – heel hard huilen. Het hield maar niet op.”

Burn-outs kun je voorkomen, leert de ervaring

Achteraf gezien is duidelijk wat er gebeurde in Nantes: Clarke, die opgroeide op het Australische platteland maar in Nederland advocaat werd, had een burn-out opgelopen. Aanvankelijk wilde ze dat zelf niet toegeven – “ik heb er misschien tegenaan gezeten, maar niet meer dan dat”, vertelde ze aan mensen die de suggestie wekten. Toch raakte ze nieuwsgierig naar het voorval: waarom was een bezoek aan haar in het buitenland studerende broer uit het niets een medisch noodgeval geworden? “Ik ben natuurlijk op onderzoek gegaan”, vertelt Clarke. “En dat onderzoek gaf me zoveel inzichten, dat ik over het onderwerp ben gaan publiceren.” Inmiddels – dat mag gezegd – is ze uitgegroeid tot een autoriteit op het gebied.

“Ik werkte heel veel zonder te weten waarom ik dat deed”

Één van de belangrijkste lessen die Clarke uit haar onderzoek trok? Dat burn-outs te voorkomen zijn. “Al lezende ontdekte ik bijvoorbeeld dat mijn burn-out ontstond omdat ik heel veel werkte, zonder dat ik precies wist waarom ik dat deed”, legt ze uit. “Ik genoot van het prestige, maar kon geen antwoord geven op vragen als ‘wat wil ik?’ en ‘wie ben ik?’ Kun je die vragen wél beantwoorden, dan weet je van jezelf waar je grenzen liggen. De kans dat je een burn-out oploopt, wordt daarmee kleiner.”

Wat Clarke betreft is precies daar – het vinden van antwoorden, dus – een rol voor loopbaanprofessionals weggelegd. “Om preventief burn-outs te voorkomen, moet de beroepsgroep zorgen dat ze haar cliënten met compassie, kennis en bewustzijn uitrust”, vertelt ze. “Want heb je oog voor je eigen welzijn, weet je waar je grenzen liggen en ben je continu op de hoogte van je eigen emoties en stresslevels? Dan wordt het lastig voor een burn-out om zich in je lichaam te nestelen.”

Externe factoren vooral boosdoener

Om ervoor te zorgen dat het loopbaangilde haar boodschap te horen krijgt, spreekt Clarke op 29 juni op het IAEGV-congres in Den Haag – een evenement voor loopbaanprofessionals van over de hele wereld. Vanaf het spreekgestoelte zal ze echter niet alleen vertellen over hoe loopbaanpro’s mensen kunnen helpen bij het stellen van grenzen. “Dat zou ook gek zijn”, laat Clarke optekenen. “De kern van mijn boodschap is namelijk: een burn-out is nooit iemands persoonlijke schuld.”

“Een burn-out is nooit iemands persoonlijke schuld”

Wiens schuld het dan wel is? “Vaak die van de aanwezige cultuur”, vervolgt ze. Het begrip ‘cultuur’ split ze in die stelling in drie verschillende facetten op: bedrijfscultuur, maatschappelijke cultuur en persoonlijke cultuur. Ze wil er maar mee zeggen: je kunt van jezelf nog zo goed weten wat je grenzen zijn, maar als je werkgever niet de mogelijkheid biedt om aan de bel te trekken, je omgeving het heel normaal vindt als je bijvoorbeeld een verjaardag laat schieten voor werk, én je van nature perfectionistisch bent ingesteld, krijgt burn-out tóch makkelijk voet aan wal. Moraal van het verhaal? Loopbaanbegeleiders moeten hun cliënten niet alleen leren grenzen te stellen, maar hen vooral bewust maken van de rol van externe factoren.

Belangrijke rol voor mensen met invloed op cultuur

Clarke weet tot slot dat interne loopbaanprofessionals – zij zullen op 29 juni ongetwijfeld ook in de zaal zitten – meer kunnen doen dan alleen hun cliënten bewustwording bijbrengen. “Die groep mensen heeft immers écht invloed op hun bedrijfsculturen”, aldus de expert. “Mijn boodschap aan hen? Zorg dat jouw mensen ruimte krijgen om op adem te komen. In essentie is burn-out namelijk chronische werkstress, en alleen dat chronische hoef je tegen te gaan. Immers: een beetje stress is niet zo’n probleem, dat kennen we allemaal. Zo lang jouw mensen de kans krijgen om na het stressmoment rust te pakken, is er geen man overboord.”

“Zorg dat jouw mensen ruimte krijgen om op adem te komen”

Hoe je dat doet, mensen op adem laten komen? “Door stress bespreekbaar te maken”, antwoordt Clarke resoluut. “Dat doe je bijvoorbeeld door iedere weekvergadering af te trappen met de vraag: ‘hoe gaat het met jullie?’ En natuurlijk: niet iedereen zal bij die eerste meeting het achterste van z’n tong laten zien. Maar na verloop van tijd begrijpen ze wél dat er bij jou over stress te praten valt. Als je zelf ook nog eens het goede voorbeeld geeft door je eigen spanningen te delen, zorg jij daarmee voor een burn-outremmende cultuur.”

Meer ontdekken

Meer horen over de rol van loopbaanprofessionals in burn-outpreventie? Kom op 29 juni dan naar het IAEVG-congres om Sally Clarke over het onderwerp te horen spreken. Via deze link vind je meer informatie en kun je tickets bestellen.

“Als loopbaancoach van expats beoefen je een andere tak van sport, maar niet om de reden die je zou denken.” Dat vertelt Margot Ros, loopbaanbegeleider met een specialisatie in internationaal talent. “Anders dan vaak wordt verwacht, weten expats namelijk precies hoe onze arbeidsmarkt in elkaar steekt: ze zijn hoogopgeleid en hebben hun research gedaan”, legt ze uit. “En tóch vergt werken met arbeidsmigranten een andere aanpak”, vervolgt ze. “Dat zit hem in de unieke Nederlandse cultuur.”

Expats moeten wennen aan unieke directheid

Nederlanders, zo meent Ros namelijk, zijn directer dan welk volk ter wereld dan ook. “Als loopbaancoach van een expat hou ik dat cultuurverschil in m’n achterhoofd”, vertelt ze. “Ik benoem bijvoorbeeld continu dat ik op de man af vragen stel, en vertel mijn cliënten dat ze in sollicitatiegesprekken hetzelfde kunnen verwachten. Directheid betekent trouwens ook: zet lekker een foto op je cv! In veel andere landen is dat niet gebruikelijk, maar hier wel. En die foto mag gerust een tikkie informeel zijn, ook dat zijn expats niet gewend. Ze gaan dan zo” – Ros doet een hark na – “op de foto staan. Dat maakt je niet erg approachable.”

Ik benoem bijvoorbeeld continu dat ik op de man af vragen stel”

Er is nog een gigantisch cultuurverschil dat expats moeten overbruggen, weet Ros. “Ze zijn hier gelijkwaardig aan hun recruiter, hiring manager of werkgever”, legt ze uit, “dat gebrek aan hiërarchie kennen ze niet. Ik adviseer mijn cliënten daarom een informelere toon in hun sollicitatiebrieven en -gesprekken aan te slaan, en als het even kan om zelf de regie te pakken. Vraag die werkgever gewoon wat hij zoekt: pas dan kun jij hem vertellen hoe je kunt helpen!”

“Eigen initiatief nemen komt overigens ook in een eerder stadium van het werkzoekproces van pas”, vertelt Ros tot slot. “Dat zit zo: expats zijn niet gewend om hun eigen carrièrewensen onder de loep te nemen. Ik chargeer natuurlijk, maar ‘gewoon’ doen wat de baas zegt is een belangrijk onderdeel van veel buitenlandse werkculturen. Hier is dat anders, en dus motiveer ik mijn cliënten om in het begin van ons begeleidingstraject te onderzoeken of ze eigenlijk niet liever in een carrièreswitch willen werken.”

Kennis hard nodig nu markt internationaliseert

De tips die Ros aan haar cliënten geeft, gaan we op korte termijn in steeds meer loopbaanpraktijken horen, valt te verwachten. Want nu de arbeidsmarktkrapte toeneemt, moeten recruiters de oplossing ervoor in het buitenland zoeken, zeggen experts: daar zullen ze personeel vinden dat in Nederland niet rondloopt. Lang verhaal kort: het aantal arbeidsmarktmigranten op onze markt zal stijgen, en logischerwijs zullen ze zich dus ook in steeds grotere getalen bij Nederlandse loopbaanbegeleiders melden.

Het aantal arbeidsmarktmigranten op onze markt zal stijgen

Dat Ros zich de laatste tijd meer en meer op kennismigranten is gaan focussen, heeft overigens niets met die trend te maken: “ik doe het gewoon omdat ik de doelgroep interessant vindt”, legt ze uit. “Ik heb zelf internationale werkervaring, onder andere op Cuba en in Spanje en Turkije, ik weet dus hoe alleen expats zich kunnen voelen. En ik spreek een paar talen – dat helpt ook. Natuurlijk: als je hier wilt werken moet je op z’n minst in het Engels uit de voeten kunnen. Maar moet ik even iets persoonlijks bespreken met mijn cliënt? Dan is het fijn als ze dat in hun eigen taal kunnen doen.”

Aandacht voor diploma’s, interculturele skills en Steenkolenengels

Als al die expats straks ook bij jouw praktijk aankloppen, zijn er volgens Ros een aantal dingen waar je op moet letten. “Allereerst is het belangrijk dat je weet dat hun buitenlandse diploma’s hier niet altijd geldig zijn”, legt ze uit. “Iemand kan geschikt zijn voor een bepaald beroep, en ook alle kwalificaties in huis hebben, maar als zijn diploma’s in Nederland niet worden erkend, moeten jullie alsnog naar iets anders op zoek. Vooral voor medische professionals is dat heel frustrerend, vind ik. Daar is in Nederland namelijk een groot gebrek aan, maar omdat wij diploma’s uit andere landen, en óók uit ontwikkelde landen, niet erkennen, lopen we die mensen toch mis.”

“Als de diploma’s van je cliënt in Nederland niet worden erkend, moet je alsnog naar iets anders op zoek”

“Als loopbaancoach van een expat moet je daarnaast sterke interculturele skills hebben”, vervolgt Ros. “Dat betekent dat je herkent wanneer iemand halve waarheden vertelt. Mensen uit sommige culturen vinden het bijvoorbeeld lastig om ‘nee’ te zeggen. Aan jou om te ontdekken of iemand die reistijd van 45 minuten écht geen probleem vindt, of dat-ie gewoon beleefd probeert te zijn.”

Begeleiders van expats moeten hun cliënten tot slot waarschuwen voor vacatureteksten in het Steenkolenengels, weet Ros. “Die kunnen namelijk voor verwarring zorgen. Laatst kwam een cliënt een vacaturetekst tegen waarin een Nederlandse recruiter het woord ‘pré’ in pre had vertaald. De expat in kwestie dacht daardoor dat de wens van een werkgever een vereiste was.”

Dankbaar werk

Geef je een internationale cliënt de juiste adviezen? En beschik je over de kwaliteiten die een loopbaancoach voor expats nodig heeft? Dan is het enorm dankbaar werk, vertelt Ros tot slot. “Soms denk ik: ‘wat ik vertel is heel logisch, waar ben ik eigenlijk mee bezig?’ Maar dan bedenk ik me dat al die informatie voor de persoon tegenover me goud waard is – hun wereld wordt opeens duizend keer groter. Het is fantastisch om zoveel impact op carrières en daarmee levens te maken.”

“Het is fantastisch om zoveel impact op carrières en daarmee levens te maken”

“Laatst nog”, vertelt Ros glunderend, “had ik een enorm verlegen cliënt. Dat lag deels aan haar karakter, maar ook zeker aan haar culturele achtergrond. Samen hebben we alles aan haar sollicitatiestrategie veranderd, eigenlijk. Haar LinkedIn-profiel, cv, sollicitatiebrief en persoonlijke pitch maakten we direct en informeel. Opeens werd ze uitgenodigd bij werkgevers waar ze daarvoor nooit aan tafel kwam, en uiteindelijk vond ze een prachtige baan. Veel beter dan dat wordt het niet, toch?”

Meer lezen

Meer weten over de rol van expats op de Nederlandse arbeidsmarkt, en wat loopbaanprofessionals voor hen kunnen betekenen? Kom dan op 14 februari naar het Werf&-congres over precies dat onderwerp. Via deze link vind je meer informatie, en kun je je direct aanmelden.