De zomervakantie is aangebroken – een mooi moment om iets van de wereld te zien. LoopbaanPro kijkt dus ook over de dijk. Wij vragen ons af: hoe gaan ze elders met loopbaanbegeleiding om?

België: perfecte interne mobiliteit

We beginnen onze wereldreis dicht bij huis, namelijk bij onze zuiderburen. In België gaat op loopbaangebied weliswaar zo nu en dan iets mis – zo schreven we in mei nog over onderzoek waaruit bleek dat werkgevers in het land geen loopbaangesprekken aanbieden omdat ze bang zijn er personeel door kwijt te raken. Maar eerlijk is eerlijk: op gebied van interne mobiliteit loopt er in België ook veel goed. Zo goed zelfs, dat wij Nederlanders er misschien eens met pen en papier naartoe moeten.

“Wij Belgen worden geboren met een baksteen in de maag”

Want wat blijkt? In België staat interne mobiliteit momenteel bovenaan het lijstje van meest gebruikte wervingskanalen. Op deze krappe arbeidsmarkt is dat natuurlijk een perfecte situatie: Belgische werkgevers hoeven minder vaak moeilijke sollicitatieprocessen te doorlopen – ze kunnen ‘gewoon’ iemand intern doorschuiven. Hoe anders is dat in Nederland: bij ons is interne mobiliteit op z’n best een middenmoter in de ranglijst van meest gebruikte wervingskanalen.

Volgens Annelies Quagebeur, directeur van de Vlaamse loopbaanbegeleidingsorganisatie A-Lissome, ligt de verklaring voor het Belgische succes vooral in de cultuur van het land. “Wij Belgen worden geboren met een baksteen in de maag”, vertelt ze, “we houden van bouwen.” Ze vervolgt: “Als we bij een organisatie dus niet meer op onze plek zitten, betekent dat niet dat we weg willen bij dat bedrijf – daar zijn we immers pas iets in de stijgers aan het zetten. Natuurlijk is in die niet-optimale positie blijven zitten ook geen optie, dus zijn we – veel meer dan Nederlanders – geneigd om intern een ander takenpakket te vinden.”

Zweden: gratis loopbaanbegeleiding

Als het op sociale voorzieningen aankomt, lopen ze in Scandinavië altijd voor – ook op het gebied van loopbanen. Niet voor niets schreven we onlangs nog over Denemarken: in dat land mogen werkgevers sinds kort niet meer naar de leeftijd van sollicitanten vragen, de plaatselijke regering hoopt zo een vuist tegen leeftijdsdiscriminatie te maken.

Reizen we nog iets verder naar het noorden?  Dan zien we hoe progressie in de loopbaanbegeleiding er écht uit kan zien. In Zweden is carrièrecoaching namelijk helemaal gratis – zogeheten baanzekerheidsbureaus financieren het.

Reizen we nog iets verder naar het noorden?  Dan zien we hoe progressie er écht uit kan zien

Waar het systeem precies vandaan komt leggen Eva Wikström en Johanna Eliasson van baanzekerheidsbureau Omställningsfonden uit. “Van bureaus zoals het onze zijn er in Zweden een stuk of 15 – ze zijn een direct gevolg van cao-onderhandelingen uit de jaren ‘70”, klinkt het.

Hoe het werkt? “Vakbonden – 90% van de Zweden is bij een vakbond aangesloten – maken maandelijks een bepaald bedrag aan een baanzekerheidsbureau naar keuze over”, vertellen ze. “Verliest een vakbondslid z’n baan? Dan helpt een baanzekerheidsbureau hem weer de markt op met een traject dat aansluit op z’n hulpvraag. Met de maandelijkse premie heeft z’n vakbond daar al voor betaald.”

Verliest een vakbondslid z’n baan? Dan helpt een baanzekerheidsbureau hem weer de markt op

De resultaten mogen er wezen: de mobiliteit op de Zweedse arbeidsmarkt loopt door het werk van de baanzekerheidsbureaus een stuk soepeler. “Dat is dus niet alleen goed voor de individuen die onze hulp krijgen, maar ook voor ons hele land”, vertellen Wikström en Eliasson enthousiast.

De experts weten tot slot dat Omställningsfonden zijn diensten sinds 2017 nóg beter heeft gemaakt: “we investeren nu ook in preventieve loopbaanbegeleiding: daarbij krijgen mensen die straks misschien iets nieuws willen (of moeten) nu al hulp, zodat ze maar heel kort in between jobs zijn.”

Canada, Israël en de VS: optimale coach-cliënt-relatie

Niet alleen in Europa wordt er op gebied van loopbaanbegeleiding aan de weg getimmerd, ook op andere continenten valt er voor ons iets op te steken.

Dat zeggen we naar aanleiding van Canadees onderzoek waar we eind vorig jaar over lazen: dat legde de ingrediënten voor een optimaal loopbaantraject onder de loep. De beleidsconsultants zonder winstoogmerk van Blueprint sloegen ervoor de handen ineen met de onderzoekers van het Future Skills Centre – beide hebben een hoofdkantoor in Toronto.

Een goed loopbaantraject staat of valt met een goede coach-coachee-relatie

De belangrijkste conclusie? Een goed loopbaantraject staat of valt met een goede coach-coachee-relatie. Volgens het onderzoek moet die relatie na één sessie al snor zitten – een goede eerste indruk is daarbij cruciaal. Om als coach een band met je cliënt op te bouwen is een informele ruimte belangrijk. Bovendien helpt het om op zoek te gaan zaken die je gemeen hebt met je cliënt en daarover te praten, en valt het af te raden om al in een vroeg stadium lastige vragen te stellen.

Om onze wereldreis compleet te maken: die conclusies trekken de Canadeze onderzoekers op basis van bevindingen van hun collega’s uit Israël en de Verenigde Staten. Voor de volledigheid: de Israëliërsonderzochten het belang van een eerste sessie op de coach-coachee-verhouding en de Amerikanen keken naar welke ruimte en welke houding daarvoor nodig zijn.

Overigens weten ze in Canada niet alleen hoe je de coach-coachee-relatie optimaliseert – ook op het gebied van inclusie op de werkvloer hebben de Noord-Amerikanen zo hun gedachten. Over een onderzoek vol best practices op dat vlak schreven we onlangs nog: het rapport in kwestie maant werkgevers onder meer om hun diversiteitsbeleid zwart op wit te zetten, genderneutraal taalgebruik te hanteren en werknemers zich bewust te maken van hun zogeheten unconscious bias.