De arbeidsmarkt krap is, dat weten we nu wel. Maar hoe krap precies: dat is toch altijd weer even schrikken. Nieuwe kwartaalcijfers van Intelligence Group (iG!) – een organisatie die al twee decennia vier keer per jaar cijfers over de arbeidsmarkt deelt met haar publiek – jaagde ons dit keer de stuipen op het lijf: zij tonen aan de slechts 1 op de 10 Nederlanders in de beroepsbevolking op dit moment actief naar werk zoekt. Tegelijkertijd is er iets opvallends aan de hand. Want ook al zoekt niemand naar werk, wordt het wel gevonden.
1,8 miljoen mensen vonden nieuw werk
Om uit te leggen hoe de vork in de steel zit, nemen we een aanloopje. Want wat blijkt óók uit de nieuwe data? Afgelopen jaar vonden maar liefst 1,8 miljoen Nederlanders een nieuwe baan! Dat is een absoluut record: het betekent dat gedurende die periode van iedere 5 mensen 1 iemand van werkgever veranderde. In sommige sectoren wordt dat cijfer extra, extra bond gemaakt: zo wisselde in de design en grafisch ontwerp-industrie 37,8% van de werknemers van baan – oftewel 2 op de 5.
In de design en grafisch ontwerp-industrie wisselde 37,8% van de werknemers van baan
Je kunt dan natuurlijk denken: ‘wat nou krapte? Als al die mensen van baan wisselen, dan zullen ze zich eerst aan de sollicitatietafel hebben gemeld, en valt die schaarste aan werkzoekers dus best mee!’. Geloof ons, die gedachte begrijpen we, maar je hebt het toch verkeerd. Want alhoewel een recordaantal mensen van baan wisselde, kwam dat niet door een hoog aantal werkzoekers. Sterker nog: zoals genoemd zocht slechts 1 op de 10 mensen het afgelopen kwartaal actief naar ‘iets nieuws’ – dat cijfer is dus bizar laag. Bovendien is de gemiddelde zoektijd van een werkzoeker sinds 2013 meer dan gehalveerd (van 8 naar 3,4 maanden). Én er vinden tegenwoordig minder sollicitatiegesprekken plaats voor een werkzoeker beet heeft.
Op het conto van headhunters
Waar al die baanwisselingen dan vandaan komen? Je begrijpt het misschien al: ze belanden op het conto van headhunters. In het tweede kwartaal van 2022 werd bijna 40% van de Nederlandse beroepsbevolking benaderd door een andere werkgever: ‘bij ons is het gras groener’, is steevast de boodschap.
Bijna 40% van de Nederlandse beroepsbevolking werd benaderd door een andere werkgever
Ook bij dit cijfer geldt: de ene sector maakt het bonter dan de andere. Zo werd in de engineering 65,9% van de werknemers gepolst door een concurrent. En werk je in de consultancy en ben je afgelopen kwartaal door niemand benaderd? Dan heeft je werkgever waarschijnlijk je telefoonkabel doorgeknipt. Van je collega’s kreeg bijna 70% namelijk wél een telefoontje van een headhunter.
Werkgevers deels zelf schuldig
Dat werkgevers momenteel in de knoop zitten om hun vacatures te vervullen – en dus afhankelijk zijn van headhunters – ziet ook Geert-Jan Waasdorp, directeur van Intelligence Group. “Werknemers zitten in de drivers seat”, laat hij optekenen. “Zij bepalen de dynamiek op de arbeidsmarkt, terwijl werkgevers en de overheid naar niet-werkende instrumenten grijpen om de krapte te lijf te gaan.” Partijen die in die laatste quote een sneer krijgen, conformeren zich volgens Waasdorp niet aan de tijdsgeest van snel, online en mobiel.
“Werkgevers en de overheid grijpen naar niet-werkende instrumenten om de krapte te lijf te gaan”
Hij is daarmee overigens niet de enige die in het kraptevraagstuk naar werkgevers durft te wijzen, ook het Sociaal Cultureel Planbureau vindt dat werkgevers veel kansen missen op de huidige arbeidsmarkt. We parafraseren even: het SCP denkt dat de krapte zal verminderen als werkgevers hun werkdruk verlagen, scholing aanbieden en hun werknemers in staat stellen om thuis te werken, lazen we afgelopen maandag bij de NOS.