Arbeidsmarkt31/05/2024 · 3 min
Op de middelbare school leerde je bij aardrijkskunde over de bevolkingspiramide. Destijds niet goed op zitten letten? De bevolkingspiramide is een gecentreerd gestapeld overzicht van de bevolking in een land of regio naar leeftijd. Doordat er vaak maar een klein groepje 90’ers in een gebied te vinden is, en een grote groep peuters en kleuters, lijken die overzichten op oud-Egyptische bouwwerken. Vandaar: piramide.
Van piramide naar column
Met de bevolkingspiramide in Nederland is echter een probleem. Ieder jaar begint-ie minder op een piramide te lijken – en meer op een soort column. Dat betekent dat er net zoveel tieners als 60’ers zijn. En dat is niet alleen vervelend omdat we straks de term bevolkingspiramide niet meer kunnen gebruiken. Het is ook een probleem omdat de arbeidsmarkt erdoor vastloopt.
Ga maar na: als we straks evenveel ouderen als jongeren hebben, hebben we evenveel werkenden als gepensioneerden. En dat betekent dat onze potentiële beroepsbevolking niet groot genoeg is: er zijn straks meer banen dan mensen die ze kunnen opvullen.
Continu 3,6 miljoen vacatures
Dat er afgelopen maand voor het eerst meer vacatures dan werkzoekers waren, laat zien dat dit geen worstcasescenario, maar de keiharde realiteit is. En het wordt alleen maar erger. Want in 2030, dat is dus over minder dan 10 jaar, vormen 60’ers volgens het CBS de grootste leeftijdsgroep in Nederland.
Volgens onderzoek van Cedefop, het Europees Centrum voor de ontwikkeling van beroepsbevolking, gaat die geringe beroepsbevolking in 2030 gepaard met een continu vacatureaantal van 3,6 miljoen.
Over de dijk ook een probleem
Kijken we over de dijk, dan zien we dat de rest van Europa met hetzelfde probleem wordt geconfronteerd. België, het Verenigd Koninkrijk en Oostenrijk kampen momenteel allemaal met een vacatureoverschot.
En lees je een recent onderzoek van de Verenigde Naties? Dan zie je de huiveringwekkende voorspelling dat Europa in 2050 95 miljoen minder mensen dan nu tot haar beroepsbevolking mag rekenen.
Duitsland echt het bokje
Graaf je nog wat verder in dat VN-onderzoek, dan zie je bovendien dat Duitsland het hardst wordt getroffen. Onze oosterburen doen het weliswaar goed op gebied van automatisering – hopelijk lost dat de problemen enigszins voor ze op – maar de VN voorspelt alsnog een werknemerskloof van 7 miljoen voor het Duitsland van 2050. Volgens McKinsey kampen de Duitsers in 2030 al met een werknemerskloof van 4 miljoen.
In 2030 heeft Duitsland bijna 20 miljoen vacatures
Nu we het toch over de situatie in Duitsland hebben, komen we nog even terug op het Cedefop-onderzoek van een aantal alinea’s geleden. Dat we in Nederland volgens Cedefop straks constant 3,6 miljoen vacatures hebben op te vullen lijkt misschien veel, maar in vergelijking met de Duitsers stelt het weinig voor. In 2030 hebben zij er namelijk bijna 20 miljoen, zo stelt het onderzoek.
Andere Europese landen, denk daarbij aan Italië, Frankrijk en Spanje, hebben in 2030 10 miljoen vacatures.
Conclusie: voldoende werk voor loopbaancoaches
De conclusie van bovenstaande mag duidelijk zijn: op de arbeidsmarkt van nu zijn er meer vacatures dan werkzoekers en vanwege de bevolkingsopbouw wordt dat in 2030 alleen maar erger. Over de situatie in 2050 hebben we het dan nog niet gehad.
Of een en ander nog is af te wenden lijkt onwaarschijnlijk. De conjunctuur kan immers nu en dan veranderen, maar de bevolkingsopbouw staat redelijk vast. Onderaan de streep hebben loopbaanbegeleiders voorlopig dus voldoende werk om mensen te matchen op een vacature die écht bij hen past.
