Volgens dit loopbaanmodel kan een bakker (op basis van z'n interesses) prima bouwvakker worden

Lezers van de Vlaamse krant De Tijd werden enkele maanden terug met een opzienbarende kop geconfronteerd. Het stond er echt: ‘In de oorlog om talent kijkt de bouw nu zelfs naar bakkers’.

Bakkers zijn prima bouwvakkers

Het artikel eronder beschreef een bouwbedrijf dat alle mogelijkheden aangrijpt om nieuwe mensen te werven. Ook mensen zonder ervaring in de sector dus, bakkers incluis.

Op het eerste gezicht zorgde die kop misschien voor gefronste wenkbrauwen. “Maar sta je wat langer bij de headline stil? Dan was hij helemaal niet zo vreemd.” Dat zegt Bart Wille althans, hij is universitair docent Bedrijfspsychologie en HRM aan de Universiteit van Gent.

“Sta je wat langer bij de headline stil? Dan was hij helemaal niet zo vreemd”

PAKSOC-grafiek komt overeen

Om uit te leggen waarom bakkers in potentie prima metselaar kunnen zijn, haalt hij twee grafieken aan. Langs de y-as van beide grafieken zien we karaktereigenschappen: Praktisch, Analytisch, Kunstzinnig, Sociaal, Ondernemend en Conventioneel in die volgorde. Niet voor niets heet het onderliggende model PAKSOC.

Wat blijkt? De waardes van de ene grafiek – die voor bakkers – komen in grote mate overeen met de waardes voor de andere grafiek – die voor metselaars. Allebei scoren ze hoog op ‘praktisch’ en ‘conventioneel’ en laag op ‘kunstzinnig’. Zie de afbeelding hieronder.

Plezier in je werk

Conclusie? Bakkers en metselaars hebben op het eerste gezicht meer met elkaar gemeen dan je zou denken. Dus ben je een bouwbedrijf in personeelsnood? Dan is het geen gek idee om een bakker op te leiden.

“Dat is allereerst fijn voor die bakkers: zij zouden het werk van een metselaar namelijk met plezier doen”, legt Wille uit. “Maar het is ook fijn voor de wervende bouwbedrijven. Want doen je werknemers hun werk met plezier? Dan hebben ze minder kans op uitval, dat bespaart je geld.”

“Bakkers en metselaars hebben op het eerste gezicht meer met elkaar gemeen dan je zou denken”

Opties verruimen, niet vernauwen

“Natuurlijk zijn er veel verschillen tussen bakkers en metselaars”, geeft Wille direct toe. “Dat ontken ik geen moment. Maar op de arbeidsmarkt zijn we steeds meer in hokjes gaan denken: we hebben schuttingen opgetrokken tussen functies waar dat eigenlijk niet nodig is.”

“Mijn oproep is: laten we beroepsmogelijkheden van mensen op basis van hun karaktereigenschappen en interesses verbreden in plaats van vernauwen.”

Niet het wiel opnieuw uitvinden

Maurice Vermunt, directeur van loopbaansoftwareontwikkelaar LDC, luistert mee naar het verhaal van Wille. “Het gekke is”, zegt hij, “dat we dit model al meer dan 30 jaar kennen. Het wordt niet alleen in Nederland, maar ook in de VS en in andere Europese landen intensief gebruikt. Ik kom de PAKSOC-vragenlijst, waaruit dus blijkt hoe iemand op zo’n grafiekje scoort, nog regelmatig op papier bij klanten tegen, haha!”

“Wat mij opvalt is dat we, in onze drang om de arbeidsmarkt uit het slop te trekken, steeds naar nieuwe methoden willen zoeken. We proberen het wiel opnieuw uit te vinden, terwijl dat nergens voor nodig is. We hebben het PAKSOC-model gewoon, een model wat al jaren bewezen effectief is!”

Op basis van interesses arbeidsmarkt weer los

Hoe meer we dat PAKSOC-model gebruiken, hoe beter, weet Vermunt. “Als iedereen op basis van zijn of haar interesses op zoek gaat naar werk, komt onze arbeidsmarkt weer los – daarvan ben ik overtuigd”, vertelt hij.

““Als iedereen op basis van zijn of haar interesses op zoek gaat naar werk, komt onze arbeidsmarkt weer los”

“We gaan dan namelijk makkelijker van sector wisselen, waardoor er ook weer plekken vrijkomen. Zo ontstaat er dus beweging op de arbeidsmarkt. En, zoals Bart net al aangaf, als iedereen doet wat hij leuk vindt, hebben we ook minder ziekteverzuim.”

Nederland goed op weg

Heb je het over loopbaanbegeleiding op basis van interesses? Dan is Nederland op de goede weg. “Loopbaanprofessionals zijn het PAKSOC-model hier gelukkig nooit echt uit het oog verloren”, vertelt Vermunt.

“De LINC 3-test – de 3 staat daarbij voor 3^e generatie interessemeting in Nederland – is onze nieuwste interessevragenlijst die is gebaseerd op het PAKSOC-model, en ook ons bestverkochte product. Toch blijf ik over het belang van loopbaankeuzes op basis van interesses vertellen – waar ik ook kom. Het gaat hier de goede kant op, maar het kan altijd beter.”

Ruimte voor verbetering in België

“In België is de weg naar een op interesses gerichte arbeidsmarkt nog lang”, verzucht Wille.

“Hier zijn we er wel van overtuigd dat je iets met je passie moet doen, maar we gaan op een rudimentaire manier met interesses om: ze worden lang niet voldoende systematisch bevraagd en onderzocht. Ruimte voor verbetering, dus.”