Op dit moment is je IQ nog belangrijk. Immers: hoe intelligenter je bent, hoe lastiger het theoretische werk is dat je kunt doen. Fijn voor de maatschappij – je kunt ingewikkelde problemen voor hen oplossen – maar ook fijn voor jezelf. Het soort werk waar we het hier over hebben – hersenchirurg bijvoorbeeld, of raketgeleerde – wordt namelijk goed betaald.

ZQ neemt het stokje van IQ over

Toch komt aan alles een eind, en zo ook aan de dominantie van het IQ. Het internet zorgde daar enkele decennia geleden al voor: waarom zou je iemand met een hoog IQ aannemen om dingen voor je te onthouden, als je diezelfde dingen kunt Googelen? De opkomst van AI geeft de zaak nu opnieuw een zetje. Waarom hebben we menselijke intelligentie nodig als kunstmatige intelligentie alom beschikbaar is?

Dankzij de opkomst van AI daalt de waarde van het IQ nu verder

Veel belangrijker dan een goed IQ, wordt het in de toekomst daarom om een goed ZQ te hebben: een zelfsturingsquotiënt. Ga maar na: de arbeidsmarkt verandert tegenwoordig om de haverklap – op maandag zit men nog om coronavaccinmakers en blockchain-developers verlegen; op dinsdag vraagt de markt naar ChatGPT-trainers. Vind jij op die op tilt gelsagen arbeidsmarkt eenvoudig een pad voor jezelf? Dan heb je een hoog ZQ, en is de kans groot dat een loopbaan vol werkgeluk in het vooruitzicht ligt.

Goed nieuws, maar er zijn uitdagingen

Dat alles schrijft Marinka Kuijpers, ze is bijzonder hoogleraar aan de Open Universiteit op het gebied van Leeromgeving en leerloopbanen. Haar theorie over de opkomst van het ZQ deelde ze eerder deze week op het Platform Noloc Kennisprofessionals.

Zolang het ZQ gespreksonderwerp is, kan ieder individu er eenvoudig progressie in boeken

Kuijpers vindt het niet erg dat het ZQ straks het stokje van het IQ overneemt, lezen we in haar bijdrage. Niet in de laatste plaats omdat een ZQ zich makkelijker laat ontwikkelen, legt ze uit. Want zolang het een gespreksonderwerp binnen het onderwijs en op de arbeidsmarkt is, en er dus aandacht aan gegeven wordt, kan ieder individu er eenvoudig progressie in boeken, zo verwacht ze. Met een ondersteunende, stimulerende en ontzorgende omgeving kom je al een heel eind: loopbaanprofessionals en onderwijsinstellingen weten kortom wat hen te doen staat.

Dat betekent niet dat de transitie van IQ naar ZQ geen uitdaging is, weet Kuijpers ook. Ze wijst bijvoorbeeld op recent onderzoek, waaruit blijkt dat mensen arbeidsmarktveranderingen nu nog zien als iets dan hen overkomt. Iemand met een goed ontwikkeld ZQ weet natuurlijk beter: hij of zij initieert arbeidsmarktveranderingen zelf.

Meer lezen?

Zelf het betoog van Kuijpers lezen? Je vindt het op de Noloc-website, achter deze link.