Het verafschuwde platformwerk wordt straks een bron van waardevolle carrières

Platformwerk heeft een slechte reputatie. Zij die erin werken wordt zelfstandigheid beloofd, maar uitbuiting ligt altijd op de loer.

Even schrikken

Even schrikken dus, toen de NSvP (Nederlandse Stichting voor Psychotechniek) – nota bene een organisatie die opkomst voor innovatie in werk – op de eigen site het platformwerk een belangrijke rol toedichtte voor de toekomst van menswaardige loopbanen.

Eenmaal van de schrik bijgekomen? Dan merk je dat de stichting er een goede reden voor heeft.

Wat is platformwerk?

Om dat alles te begrijpen, moeten we eerst terug naar de basis. Want wat is dat ook alweer, platformwerk? Heel kort door de bocht: werkgevers (of zelfs individuen) plaatsen een klus op een online platform. Dat werk kan enorm uiteenlopen: er moeten pakketjes bezorgd, een week lang op een peuter gepast of een Phyton-code geschreven.

Er moeten pakketjes bezorgd, een week lang op een peuter gepast of een Phyton-code geschreven

Leden van het platform – mensen die op zoek zijn naar werk, dus – kunnen vervolgens op die klussen reageren. Worden ze ervoor aangenomen? Dan krijgen ze een van tevoren besproken bedrag: het faciliterende platform eet vanzelfsprekend mee.

Mensen die via zo’n platform werken wordt, zoals in de intro besproken, vrijheid beloofd. En laten we wel wezen: die vrijheid hebben ze ook – ze nemen alleen klussen aan waar en wanneer ze die willen doen.

Gigantsiche keerzijdes

Maar de keerzijde is gigantisch. Want werk je via zo’n platform? Dan krijg je vaak slecht betaald, heb je geen inkomstengarantie en moet je al je arbeidsrisico’s voor eigen rekening nemen: je hebt immers geen contract.

Werk je via zo’n platform, dan krijg je vaak slecht betaald en heb je geen inkomstengarantie

De NSvP ziet die problemen heus ook, schrijft het in een artikel op de eigen site over de potentie van platformwerk. Bij monde van stichtingdirecteur Sonia Sjollema laat de stichting weten zich sterk te maken voor een menswaardige toekomst van werk – dat betekent volgens haar “dat mensen een eerlijk inkomen verdienen en aanspraak kunnen maken op bescherming, scholing, inspraak en veilig werk”.

Maar Sjollema weet ook dat platformwerk over de hele arbeidsmarkt sterk in opkomst is, in Nederland zijn er nu al 34 duizend mensen op actief. In plaats van ons tegen de trend te verzetten, kunnen we beter onderzoeken hoe we van platformwerk iets positiefs maken, is Sjollema’s boodschap.

Platformwerk past bij tijdsgeest

Dat platformwerk de potentie heeft om een positieve bijdrage aan de arbeidsmarkt te leveren staat buiten kijf: het past namelijk perfect bij de huidige tijdsgeest. Daarin ga je naar Spotify als je zin hebt in muziek, Netflix als je zin hebt in een film en Thuisbezorgd als je zin hebt in een döner kebab. Heb je vervolgens zin om te werken? Dan moet daar dus ook een platform voor zijn!

Platformwerk past perfect bij de huidige tijdsgeest

Platformwerk past bovendien als gegoten bij de arbeidsmarkt van nu, waarin loopbaanprofessionals over elkaar heenvallen om het eind van traditionele banen met bijpassende takenpakketten te bepleiten (zie reden 1 uit dit artikel). Veel beter zou het zijn, zo zeggen ze, als een werkgever je vrijlaat om de taken uit te voeren waar je goed in bent, ongeacht of die bij een functieomschrijving passen.

Ben je een toegewijde platformwerker? Dan doe je precies dat. In een ideale gig economy selecteer je klussen die passen bij jouw kwaliteiten en interesses; dingen die je niet wilt doen doe je niet. Doordat je zelf je werk samenstelt, creëer je zo je eigen droombaan.

Eigenaar van eigen werkgegevens

De vraag is dan: hoe behoud je alle positieve aspecten van de gig economy, terwijl je problemen ervan elimineert?

Een antwoord is bijvoorbeeld: maak de platformwerker eigenaar van zijn eigen werkgegevens, schrijft de NSvP. Dat moeten we even uitleggen.

In Nederland is op dit moment een veeltal aan platforms actief – de markt telt er meer dan 85. Die platforms concurreren met elkaar: een klus die op het ene platform staat, vind je dus niet per se op het andere, en andersom.

Nederland telt op dit moment zo’n 40 werkplatforms

In een ideale wereld kan een platformwerker op ieder platform met hetzelfde gemak op klussen  reageren – zo heeft hij immers de meeste kans om voor zichzelf die droombaan samen te stellen. Maar dat is nu niet het geval. Om in aanmerking te komen voor een klus, is je reputatie (dat zijn je reviews) namelijk belangrijk. En de reputatie die een platformwerker op platform A opbouwt, kan hij niet naar platform B meenemen. Waarom niet? Omdat het platform eigenaar van de reviews is – en de platformwerker dus niet.

Draai je dat om? En maak je de platformwerker eigenaar van zijn eigen werkgegevens, zoals de NSvP voorstelt? In andere woorden: zorg je ervoor dat hij reviews die hij op platform A krijgt, ook op alle andere platforms kan gebruiken? Dan stel je hem in staat om een groot aantal leuke klussen makkelijk in de wacht te slepen – hij krijgt zo meer kans om een baan samen te stellen die voor hem de moeite waard is.

KlusCv

Die oplossing is op dit moment al meer dan theoretisch. KlusCv, een handige tool waarmee platformwerkers hun review-data kunnen downloaden en overhevelen naar andere platforms, is bij vier Nederlandse werkplatforms aangesloten. NSvP is medefinancierder van het project.

Ook nodig: hervorming van sociale stelsel

Maar zelfs al kun je met behulp van een tool als KlusCv je ideale baan samenstellen, dan nog gaat platformwerk hand in hand met een gigantisch probleem: je hebt geen arbeidsvoorwaarden. Dat betekent onder meer geen inkomstengarantie, geen vakantiedagen en geen pensioen. En word je ziek? Dan sta je er alleen voor.

Om dat probleem op te lossen, is een grondige hervorming van ons sociale stelsel nodig

Om dat probleem op te lossen, is een grondige hervorming van ons sociale stelsel nodig. In het NSvP-artikel wordt gesuggereerd dat sociale zekerheden van contractvormen kunnen worden losgekoppeld. Niet alleen mensen met een vast contract moeten in aanmerking kunnen komen voor scholing, pensioen en arbeidsongeschiktheid, vindt de stichting. Ook platformwerkers moeten ervan gebruik kunnen maken.

Meer lezen?

Meer lezen over de potentie van platformwerk? Klik dan hier om het volledige artikel erover op de website van het NSvP te zien.