Eenzaamheid: een lastig begrip dat veel definities kent. Het gaat om je niet verbonden voelen, een gemis aan banden met anderen, minder contacten hebben dan je wenst. En het is ook heel persoonsgebonden. Waar twee collega’s in precies dezelfde setting, precies dezelfde werkzaamheden te midden van precies dezelfde collega’s uitvoeren, kan de één zich eenzaam voelen, terwijl de ander floreert.

Eenzaamheid is van alle leeftijden

Kort door de bocht gezegd: het valt niet mee om eenzaamheid te omschrijven en te snappen. Laat staan er beleid op te maken. Terwijl de impact van eenzaamheid op welzijn en inzetbaarheid juist noopt tot actie. Maar denk je bij eenzame mensen vooral aan niet-werkende ouderen die achter de geraniums zitten? Dan heb je het fout.

“Denk je bij eenzame mensen aan niet-werkende ouderen die achter de geraniums zitten? Dan heb je het fout”

Eenzaamheid speelt namelijk bij alle leeftijden, dus ook in jouw organisatie. Cijfers zijn niet eenduidig. Het RIVM zegt dat ruim 40% van de bevolking zich eenzaam voelt, terwijl het CBS het op een lagere 4% houdt, en op 3% onder de beroepsbevolking. Laten we het heel voorzichtig nemen: stel dat 1% van de werknemers in jouw organisatie eenzaam is. Dan leidt de productiviteit en gezondheid van die ene procent onder die eenzaamheid. Ziekteverzuim ligt op de loer. En nee, natuurlijk is eenzaamheid niet alleen iets van op de werkvloer, het speelt ook privé. Maar dat wil niet zeggen dat je als werkgever machteloos staat. Sterker nog: relatief kleine veranderingen op het werk maken een groot verschil! De eenzaamheid kun je wellicht niet oplossen, maar je kunt wel actie ondernemen om eenzaamheid op de werkvloer te verlichten.

Vraag en blijf vragen

De sfeer en de mate waarin mensen zich verbonden kunnen voelen, kunnen al met kleine dingen verbeterd worden. Een voorbeeld: geef ruimte voor onderlinge gesprekken, vier successen, maar sta ook stil bij verdriet. Stimuleer collega’s om samen een rondje te lopen tijdens de lunchpauze.

“Vier successen, maar sta ook stil bij verdriet”

Wees daarbij alert op die ene collega die tijdens die wandelingen altijd binnenblijft. Wil hij dat echt? Of wordt-ie stelselmatig niet meegevraagd? Haal een extra kopje koffie en zet het met een grote glimlach neer. Betrek iemand actief bij een project waarvan je denkt dat het hem of haar goed ligt. Stimuleer leidinggevenden om eens extra aandacht te geven als je ziet dat iemand zijn werk minder goed uitvoert. Vraag of er iets is. En blijf vragen, ook als er weinig respons komt. Het blijkt namelijk dat die aanspraak al veel kan betekenen.

Voorspellen?

Er is een grotere kans op eenzaamheid als patronen in relaties verstoord raken. Je kunt voorsorteren op die situaties. Promotie, werken in een nieuw team, werken op diverse locaties met diverse mensen, overplaatsingen. Deze omstandigheden kunnen bijdragen aan het ervaren van eenzaamheid.

Wees dus extra alert en pas werkomstandigheden aan als dat kan. Lukt dat niet? Zorg dan voor passende begeleiding door een interne of externe professional.

“Je kunt voorsorteren op situaties als promotie, werken in een nieuw team en overplaatsingen”

Voorkomen?

Net als met alle andere problemen die jouw werknemers in hun leven tegen kunnen komen, is het ook bij eenzaamheid niet altijd makkelijk om als werkgever jouw rol te bepalen. Maar, net als bij de andere problemen, pak je als werkgever je verantwoordelijkheid om uitval zoveel mogelijk te voorkomen. Los van het creëren van een veilige omgeving waarin men naar elkaar omkijkt en de verbinding actief opzoekt, investeer je in een cultuur die uitdraagt dat er support is.

En als het niet goed gaat, bied je ondersteuning aan: een cursus, laagdrempelige toegang tot begeleiding of bijvoorbeeld een coach. Alleen al het feit dat het aanbod er ligt, geeft een groter gevoel van verbinding en support. En laat dat nou net een van de sleutels tot minder eenzaamheid zijn!