Boomers, Gen Z’ers, Millenials, de X-ers: het zijn stuk voor stuk heerlijke hokjes waar je mensen naar geboortejaar bij in kunt delen. Waar de Babyboomers nog per vaste telefoon en brief communiceerden, houden de Z’ers – de digital natives dat het zijn – liever uitsluitend via hun telefoon contact. En waar de X’er nog voor een baan voor het leven ging, denkt de Millenial liever in flexibiliteit.
Heeft Gen Z monopolie op keuzestress?
Leuk natuurlijk, die hokjes – het laat zien dat we allemaal kinderen van onze eigen tijd zijn. Er zijn natuurlijk ook veel duidelijke verschillen aan te wijzen. Bijvoorbeeld: de ene generatie had niet met keuzestress te maken, en de andere heeft dat nu wel.
Leuk natuurlijk, die hokjes – het laat zien dat we allemaal kinderen van onze eigen tijd zijn
Ga maar na: ‘vroeger’ koos je een baan voor het leven. Je volgde een opleiding en ging dan aan de slag met een gouden horloge in het vooruitzicht. Er was geen overweldigend aanbod aan opleidingen, je hield het dus lekker overzichtelijk: kiezen en door.
Dat is voor de huidige arbeidsmarktbestormers wel anders. Er zijn nu zoveel opleidingen, daar komt een boel keuzedruk bij kijken… En terwijl die jongeren hun best doen om tot een goed besluit te komen, zien ze mensen om hen heen het ene na het andere succes bereieken. Ze hebben de wereld tenslotte in hun broekzak: dat was in de tijd van de fax toch anders.
Keuzestress van alle tijden
Maar is het wel zo eenvoudig? Heeft de jeugd daadwerkelijk ‘teveel’ keuze, en was dat hiervoor totaal niet het geval? Volgens ons is dat te kort door de bocht! Keuzestress is namelijk van alle tijden, en niet zozeer een generatiedingetje. Het komt op het volgende neer: de een hakt makkelijker een knoop door dan de ander. Dat heeft meer te maken met persoonlijkheid dan met leeftijd, of met de tijd waarin je opgegroeid bent.
De een hakt makkelijker een knoop door dan de ander, dat heeft niets te maken met je leeftijd
Loopbaanprofessionals zullen het herkennen: veel cliënten durven geen knopen door te hakken – in welke generatie ze ook zitten. Je ziet ze in hun werk blijven hangen – vroeg of laat raken ze dan bored out. Het zijn mensen die hun opties niet durven te onderzoeken, of mensen die er wél over praten, maar geen actie ondernemen. Keuzes maken is ook lastig, zeker voor diegenen die blijven wikken en wegen; die vastlopen in het proces en daardoor maar helemaal niet kiezen.
Minder druk, meer hulp en realiteitszin
Wil je deze twijfelaars helpen bij hun keuze? Dan kunnen deze 3 tips voor hen uitkomst bieden:
- Haal de druk eraf! Onderzoek je opties en kies wat echt belangrijk is. Sluit zaken uit op basis van die criteria.
- Ken jezelf en zoek mensen in je omgeving die jouw minder ontwikkelde besluitvaardigheid kunnen aanvullen.
- Leer reëel te zijn: hangt je leven echt af van deze keuze? Je kunt ook loopbaanstappen achter elkaar zetten – alles tegelijkertijd hoeft niet.
Probleem erkennen
Met bovenstaande tips komt jouw cliënt al een heel eind. Belangrijk om te onthouden is vooral: keuzestress bestaat! Voor mensen die zelf makkelijk kiezen is dat misschien moeilijk te begrijpen, maar zo is het nu eenmaal. Onthoud ook dat keuzestress vooral voortkomt uit de angst om fouten te maken. Blijven twijfelen en keuzes uitstellen voelt dan misschien goed op de korte termijn, maar maakt de angst van keuzestressers er uiteindelijk niet minder op. Dus: zorg dat je coachee weloverwogen doch snel de knoop doorhakt!
Ook hierbij geldt: oefening baart ook hier kunst. Hoe vaker iemand keuzes maakt, hoe sneller en beter het zal gaan.