Generatie Z of Gen Z, geboren tussen 1997 en 2015, staat bekend als tech-savy, maatschappelijk betrokken, mondig en ondernemend. Tegelijkertijd wordt deze generatie ook gezien als onzeker over de toekomst, kwetsbaar, communicatieschuw, zelfgericht en smartphoneverslaafd. Deze tegenstrijdige labels schetsen een complex beeld. Wil je deze generatie coachen, is het belangrijk de dynamiek te begrijpen.
Onrust over een nieuwe generatie
Onrust en onbegrip over nieuwe generaties is van alle tijden. In de jaren ’50 stelde de Nederlandse overheid bijvoorbeeld een onderzoekscommissie in om het rebelse gedrag van jongeren beter te begrijpen. Elke generatie heeft te maken gehad met misverstanden en uitdagingen. Het idee dat alles vroeger beter was, zoals Christiaan Vinkers het noemt: ‘de neiging om met een roze bril naar vroeger te kijken’, is dus meer fictie dan waarheid. Het is om dit fenomeen niet verrassend dat volwassenen moeite hebben om het gedrag van Generatie Z te begrijpen. Enigszins geruststellend, maar hoe komt dit?
Vooroordelen over Gen Z
We zetten als samenleving Generatie Z vaak negatief neer: verwend en weinig weerbaar. Toch zien werkgevers dat deze generatie, de eerste die volledig opgegroeid is in de digitale wereld, hoge verwachtingen heeft van de arbeidsmarkt. Ze willen niet alleen persoonlijke groei, maar ook een positieve impact hebben op mens en maatschappij.
Laura Bas, Generatie Z expert, benadrukt in de podcast ‘Werken aan groei’ dat het beeld van de luie Generatie Z kortzichtig is. “Ze worden bestempeld als lui, maar deze generatie is juist heel ondernemend. Ze hebben vaak side hustles naast hun baan en zijn activistisch als het gaat om klimaat en gelijkheid,” legt ze uit. “Lui kun je ze dus niet noemen, maar ze delen hun tijd wel anders in dan vorige generaties. Ook niet gek, het leven is simpelweg drukker en veelzijdiger dan vroeger.”
Buitensporig eisenlijstje of realistische verwachtingen?
Generatie Z hecht veel waarde aan een goed salaris, wat niet verrassend is gezien de huidige economische uitdagingen. Met stijgende studieschulden en de moeilijkheden bij het kopen of huren van een huis, zoeken zij financiële zekerheid. Dit betekent niet dat een hoog salaris hen per definitie vasthoudt; uiteindelijk zijn zij op zoek naar werk waarin zij verantwoordelijkheid kunnen nemen en impact kunnen maken.
Hoe kun je als Loopbaanprofessional inspelen op Gen Z?
Generatie Z wil betekenisvol werk dat past bij hun technologische en maatschappelijke interesses. Als loopbaanprofessional is het belangrijk om deze behoeften te herkennen en te ondersteunen. Biedt bijvoorbeeld gepersonaliseerde loopbaanadviezen aan die aansluiten bij de waarden en verwachtingen van deze doelgroep. Dat doe je door onder meer:
- Open en eerlijke communicatie
Naast de beschuldiging van luiheid, krijgt Generatie Z vaak te horen dat ze zich te snel aangevallen voelt en niet goed tegen kritiek kan. De generatie heeft moeite met hiërarchische structuren en trekt zich terug als zij op autoritaire manier worden aangesproken. Geef je feedback? Doe dit dan op een respectvolle en positieve manier. De jongeren waarderen die open en eerlijke communicatie juist, want van opbouwende feedback kunnen zij leren. Dit verlangen komt voort uit een opvoeding waarin zij relatief veel vragen konden stellen en aangemoedigd werden hun mening te laten horen. Oudere generaties zijn vaak gewend aan een directere en minder interactieve manier van communiceren. Even wennen, maar geen onmogelijke aanpassing.
2. Concreet zijn
Wil je Gen Z goed coachen en jongeren naar hun droombaan leiden? Dan is het essentieel om transparant en duidelijk te zijn. Dat geldt ook voor jouw eigen website of sociale mediakanalen. Deze moeten laten zien wie jij bent en wat je doet. Vaagheid is een afknapper voor de generatie. Daarom is het ook zo belangrijk dat vacatureteksten expliciet zijn over de rol en het bijbehorende salaris.
Verder lezen?
Wil je meer weten over Generatie Z? Luister dan naar de aflevering met Laura Bas in ‘Werken aan Groei’, een podcast van Indeed over de toekomst van werk. Volg daarnaast Laura Bas op LinkedIn. Als expert van Generatie Z plaatst ze bijna wekelijks interessante bijdragen over de generatie in relatie tot het werkleven. Lees ook het recente stuk in NRC van Japke-D. Bouma ‘Babyboomers zijn traag en gen Z is verwend – klopt dat wel?‘.