
Bijna alle middelbare scholen in Ierland bieden het tussenjaar aan als standaardonderdeel van het curriculum. En het concept is niet nieuw: de toenmalige minister van Onderwijs voerde het al in 1974 in. Leerlingen die een tussenjaar nemen, krijgen de kans om zich te ontwikkelen tot “autonome, participerende en verantwoordelijke leden van de maatschappij.” Klinkt wat zwaar, maar betekent simpelweg dat ze de tijd krijgen om te ontdekken wie ze zijn en wat ze willen.
Cursussen, loopbaanoriëntatie, vrijwilligerswerk en stages
Dat tussenjaar blijft niet ongebruikt. Maar liefst 80% van de leerlingen grijpt de kans met beide handen aan. En hoewel ze nog steeds Engels, Iers en wiskunde moeten volgen, is de rest van het jaar volledig gericht op persoonlijke ontwikkeling. Denk aan cursussen, loopbaanoriëntatie, vrijwilligerswerk en stages. Voor wie denkt: “maar dan leer je toch niet wat je moet leren!”, wees gerust: uit onderzoek blijkt dat het tussenjaar geen nadelige invloed heeft op de onderwijskwaliteit in Ierland. De meeste leerlingen starten hun vervolgopleiding juist met een beter beeld van de toekomst.
Kaitlyn, een Ierse leerling, vertelt aan NRC: “Ik wil graag een jaar om uit te vinden wat voor werk ik leuk vind. Ik zie hier meer carrière-opties dan ik voor mogelijk hield.”
Een win-win situatie
Zo’n tussenjaar is niet alleen interessant voor de leerlingen zelf, omdat zij met meer bagage aan een carrière beginnen en beter weten wat ze willen, maar ook voor werkgevers. Denk aan de krappe arbeidsmarkt. Op deze manier krijgen bedrijven een kans om zichzelf al veel eerder te presenteren aan jong talent.
Bedrijven, organisaties of opleidingen die anders minder snel in the picture komen, kunnen via stages, workshops of beurzen eerder contact leggen met toekomstige medewerkers. Zo krijgen beroepen die minder populair zijn, of waar simpelweg niet aan gedacht wordt, een kans om op te vallen. Win-win, zou je denken.
Alle ruimte om te ontdekken
Ook loopbaanbegeleiding maakt deel uit van het ‘basispakket’. Een coach helpt leerlingen ontdekken waar hun talenten en interesses liggen. Dat biedt in het tussenjaar een extra dimensie, want jongeren kunnen gelijk aan de slag met de kennis die ze opdoen tijdens de begeleiding. Waar ze anders lessen Frans of Biologie zouden volgen, hebben ze in het tussenjaar de vrijheid om bijvoorbeeld een stage in marketing of techniek te beginnen.
Ongelijke kansen bij een tussenjaar nemen
Toch is het tussenjaar niet voor iedereen weggelegd. De extra activiteiten kunnen behoorlijk in de papieren lopen. Een leiderschapskamp kost je bijvoorbeeld een eigen bijdrage van 250 euro. Ook het netwerk van ouders speelt een rol in het programma van de leerlingen: waar kinderen met hoogopgeleide ouders een interessante werkervaringsplek toebedeeld krijgen, moeten anderen het doen met een bijbaan in de supermarkt. Wil het tussenjaar een kans zijn voor iedereen, dan is er dus nog werk aan de winkel.
Verder lezen?
In Nederland is het tussenjaar vooral populair na de examens of als break voor de studie. Weten waarom jonge mensen hiervoor kiezen en hoe jij daarop in kunt spelen? Leer meer over de beweegredenen bij een tussenjaar of geef met behulp van Take a Break van Sara van Geloven praktisch advies aan cliënten die erover nadenken de backpack in te pakken.