Best practices26/04/2024 · 3 min
“Als loopbaancoach van expats beoefen je een andere tak van sport, maar niet om de reden die je zou denken.” Dat vertelt Margot Ros, loopbaanbegeleider met een specialisatie in internationaal talent. “Anders dan vaak wordt verwacht, weten expats namelijk precies hoe onze arbeidsmarkt in elkaar steekt: ze zijn hoogopgeleid en hebben hun research gedaan”, legt ze uit. “En tóch vergt werken met arbeidsmigranten een andere aanpak”, vervolgt ze. “Dat zit hem in de unieke Nederlandse cultuur.”
Expats moeten wennen aan unieke directheid
Nederlanders, zo meent Ros namelijk, zijn directer dan welk volk ter wereld dan ook. “Als loopbaancoach van een expat hou ik dat cultuurverschil in m’n achterhoofd”, vertelt ze. “Ik benoem bijvoorbeeld continu dat ik op de man af vragen stel, en vertel mijn cliënten dat ze in sollicitatiegesprekken hetzelfde kunnen verwachten. Directheid betekent trouwens ook: zet lekker een foto op je cv! In veel andere landen is dat niet gebruikelijk, maar hier wel. En die foto mag gerust een tikkie informeel zijn, ook dat zijn expats niet gewend. Ze gaan dan zo” – Ros doet een hark na – “op de foto staan. Dat maakt je niet erg approachable.”
Ik benoem bijvoorbeeld continu dat ik op de man af vragen stel”
Er is nog een gigantisch cultuurverschil dat expats moeten overbruggen, weet Ros. “Ze zijn hier gelijkwaardig aan hun recruiter, hiring manager of werkgever”, legt ze uit, “dat gebrek aan hiërarchie kennen ze niet. Ik adviseer mijn cliënten daarom een informelere toon in hun sollicitatiebrieven en -gesprekken aan te slaan, en als het even kan om zelf de regie te pakken. Vraag die werkgever gewoon wat hij zoekt: pas dan kun jij hem vertellen hoe je kunt helpen!”
“Eigen initiatief nemen komt overigens ook in een eerder stadium van het werkzoekproces van pas”, vertelt Ros tot slot. “Dat zit zo: expats zijn niet gewend om hun eigen carrièrewensen onder de loep te nemen. Ik chargeer natuurlijk, maar ‘gewoon’ doen wat de baas zegt is een belangrijk onderdeel van veel buitenlandse werkculturen. Hier is dat anders, en dus motiveer ik mijn cliënten om in het begin van ons begeleidingstraject te onderzoeken of ze eigenlijk niet liever in een carrièreswitch willen werken.”
Kennis hard nodig nu markt internationaliseert
De tips die Ros aan haar cliënten geeft, gaan we op korte termijn in steeds meer loopbaanpraktijken horen, valt te verwachten. Want nu de arbeidsmarktkrapte toeneemt, moeten recruiters de oplossing ervoor in het buitenland zoeken, zeggen experts: daar zullen ze personeel vinden dat in Nederland niet rondloopt. Lang verhaal kort: het aantal arbeidsmarktmigranten op onze markt zal stijgen, en logischerwijs zullen ze zich dus ook in steeds grotere getalen bij Nederlandse loopbaanbegeleiders melden.
Het aantal arbeidsmarktmigranten op onze markt zal stijgen
Dat Ros zich de laatste tijd meer en meer op kennismigranten is gaan focussen, heeft overigens niets met die trend te maken: “ik doe het gewoon omdat ik de doelgroep interessant vindt”, legt ze uit. “Ik heb zelf internationale werkervaring, onder andere op Cuba en in Spanje en Turkije, ik weet dus hoe alleen expats zich kunnen voelen. En ik spreek een paar talen – dat helpt ook. Natuurlijk: als je hier wilt werken moet je op z’n minst in het Engels uit de voeten kunnen. Maar moet ik even iets persoonlijks bespreken met mijn cliënt? Dan is het fijn als ze dat in hun eigen taal kunnen doen.”
Aandacht voor diploma’s, interculturele skills en Steenkolenengels
Als al die expats straks ook bij jouw praktijk aankloppen, zijn er volgens Ros een aantal dingen waar je op moet letten. “Allereerst is het belangrijk dat je weet dat hun buitenlandse diploma’s hier niet altijd geldig zijn”, legt ze uit. “Iemand kan geschikt zijn voor een bepaald beroep, en ook alle kwalificaties in huis hebben, maar als zijn diploma’s in Nederland niet worden erkend, moeten jullie alsnog naar iets anders op zoek. Vooral voor medische professionals is dat heel frustrerend, vind ik. Daar is in Nederland namelijk een groot gebrek aan, maar omdat wij diploma’s uit andere landen, en óók uit ontwikkelde landen, niet erkennen, lopen we die mensen toch mis.”
“Als de diploma’s van je cliënt in Nederland niet worden erkend, moet je alsnog naar iets anders op zoek”
“Als loopbaancoach van een expat moet je daarnaast sterke interculturele skills hebben”, vervolgt Ros. “Dat betekent dat je herkent wanneer iemand halve waarheden vertelt. Mensen uit sommige culturen vinden het bijvoorbeeld lastig om ‘nee’ te zeggen. Aan jou om te ontdekken of iemand die reistijd van 45 minuten écht geen probleem vindt, of dat-ie gewoon beleefd probeert te zijn.”
Begeleiders van expats moeten hun cliënten tot slot waarschuwen voor vacatureteksten in het Steenkolenengels, weet Ros. “Die kunnen namelijk voor verwarring zorgen. Laatst kwam een cliënt een vacaturetekst tegen waarin een Nederlandse recruiter het woord ‘pré’ in pre had vertaald. De expat in kwestie dacht daardoor dat de wens van een werkgever een vereiste was.”
Dankbaar werk
Geef je een internationale cliënt de juiste adviezen? En beschik je over de kwaliteiten die een loopbaancoach voor expats nodig heeft? Dan is het enorm dankbaar werk, vertelt Ros tot slot. “Soms denk ik: ‘wat ik vertel is heel logisch, waar ben ik eigenlijk mee bezig?’ Maar dan bedenk ik me dat al die informatie voor de persoon tegenover me goud waard is – hun wereld wordt opeens duizend keer groter. Het is fantastisch om zoveel impact op carrières en daarmee levens te maken.”
“Het is fantastisch om zoveel impact op carrières en daarmee levens te maken”
“Laatst nog”, vertelt Ros glunderend, “had ik een enorm verlegen cliënt. Dat lag deels aan haar karakter, maar ook zeker aan haar culturele achtergrond. Samen hebben we alles aan haar sollicitatiestrategie veranderd, eigenlijk. Haar LinkedIn-profiel, cv, sollicitatiebrief en persoonlijke pitch maakten we direct en informeel. Opeens werd ze uitgenodigd bij werkgevers waar ze daarvoor nooit aan tafel kwam, en uiteindelijk vond ze een prachtige baan. Veel beter dan dat wordt het niet, toch?”
Meer lezen
Meer weten over de rol van expats op de Nederlandse arbeidsmarkt, en wat loopbaanprofessionals voor hen kunnen betekenen? Kom dan op 14 februari naar het Werf&-congres over precies dat onderwerp. Via deze link vind je meer informatie, en kun je je direct aanmelden.
